https://trthaberstatic.cdn.wp.trt.com.tr/resimler/1776000/ab-avrupa-birligi-reu-1776471.jpg
Belçika’nın başkenti Brüksel’de süren AB Liderler Zirvesi’nin ilk gününde Ukrayna ve Moldova’ya “aday ülke” statüsü verilmesi kararlaştırıldı.
Gürcistan için ise Avrupa perspektifi sunuldu ve kriterleri karşılaması kaydıyla durumunun daha sonra yeniden değerlendirilmesine karar verildi. Böylece Gürcistan, resmen zikredilmese de “potansiyel” adaylar arasında yerini aldı.
AB liderleri, kendi toplantılarının öncesinde de Batı Balkanlar ülkelerinin liderleriyle bir araya geldi. Ancak bu toplantıdan üyelik süreçleriyle ilgili herhangi bir sonuç çıkmadı.
Balkanlar’daki 6 ülke, 2003’te Yunanistan’ın Selanik kentinde düzenlenen AB Liderler Zirvesi’nde “potansiyel aday” ülke olarak belirlenmişti. Bosna Hersek ve Kosova halen “potansiyel aday” ülkeler olarak sayılırken Karadağ, Sırbistan, Arnavutluk ve Kuzey Makedonya yıllar içinde “aday ülke” statüsünü aldı.
Karadağ
Karadağ, AB üyeliği için 2008’de başvurdu. 2010’da Komisyon, Karadağ’ın başvurusuyla ilgili olumlu görüş bildirdikten sonra müzakerelerin başlayabilmesi için 7 öncelik belirledi.
Aralık 2011’de Konsey, müzakerelerin Haziran 2012’de başlayacağı kabulüyle üyelik sürecini başlattı.
Karadağ ile müzakereler, 29 Haziran 2012’de başladı.
Sırbistan
Sırbistan 2009’da resmi başvurusunu yaptı. Mart 2012’de Sırbistan’a aday ülke statüsü verildi. Eylül 2013’te AB ve Sırbistan arasında İstikrar ve Ortaklık Anlaşması yürürlüğe girdi.
Sırbistan ile Birinci Hükümetler Arası Konferans, Ocak 2014’te yapıldı ve böylece Sırbistan’ın katılım müzakereleri resmen başladı.
Arnavutluk
Arnavutluk, AB üyeliği için resmi başvurusunu 2009’da yaptı. Komisyon, 2010’da Arnavutluk’un aday üye olabilmesini 12 önceliğin yerine getirilmesi şartına bağladı.
Ekim 2012’de Komisyon, Arnavutluk’a adliye ve kamu yönetimi reformu alanlarında kilit önlemlerin tamamlanması ve yasamaya ilişkin usul kurallarının revize edilmesi kaydıyla AB adaylığı statüsü verilmesi yönünde tavsiye kararı aldı.
Haziran 2014’te AB Konseyince Arnavutluk’a “aday statüsü” verildi.
Kuzey Makedonya
Kuzey Makedonya, AB üyesi olmak için Mart 2004’te başvuru yaptı. Komisyon’un Kasım 2005’te olumlu görüş vermesi üzerine Konsey, Aralık 2005’te ülkeye “aday statüsü” verme kararı aldı.
Bulgaristan, Arnavutluk ve Kuzey Makedonya’nın katılım müzakerelerine başlamasını veto etmeye devam ediyor.
Bosna Hersek ve Kosova
Bosna-Hersek, Şubat 2016’da AB üyeliği için başvurdu. Komisyon, ülkenin AB üyelik başvurusuna ilişkin görüşünü Mayıs 2019’da kabul etti ve ülkenin AB katılım müzakerelerini başlatması açısından yerine getirmesi gereken 14 temel önceliği belirledi.
AB Konseyi, Komisyon’un görüşü ve temel öncelikleri Aralık 2019’da onayladı ve Bosna Hersek, o tarihten bu yana potansiyel aday konumunda bulunuyor.
Kosova ile İstikrar ve Ortaklık Anlaşması Nisan 2016’da yürürlüğe girdi ancak ülke, henüz resmi üyelik başvurusunu yapmadı. İspanya, Yunanistan, Romanya, Slovakya ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Kosova’nın bağımsızlığını hala tanımıyor.
“Adaylık statüsü”, bir ülkenin uzun yıllar sürecek AB’ye katılım sürecindeki ilk adımı oluşturuyor.
Bir ülkeye “aday statüsü” verilmesinden sonra koşulların yerine getirilmesi şartıyla ilerleyen aşamalarda katılım müzakereleri başlıyor. Katılım müzakerelerinin başlaması yıllar alabiliyor.
