Bazen yataktan kalkmak bile zor gelir insana. Alarm çalar, gözler yarı açık… İçinden bir ses der ki: “Bugün de olmazsa, yarın başlarım.” İşte tam o an, bir kelime belirir zihnimizde: Motivasyon. Ama nedir bu motivasyon dedikleri? Sihrini ne zaman kaybetti, neden bazı günler hiç uğramıyor bize?
Motivasyon, kabaca “bir şeyi yapmak için duyulan içsel veya dışsal istek” olarak tanımlanır. Ama dürüst olalım, o tanımların hiçbirinde sabahın 7’sinde alarmın suratına bakıp “Hayır, beş dakika daha” diyen halimiz yoktur. Çünkü motivasyon öyle her daim yanında taşıyacağın, şarjı bitmeyen bir cihaz değildir. Daha çok, gelip giden bir misafir gibidir. Kimi gün kapını çalmadan girer, kimi günse ortalarda görünmez.
Antony Robbins der ki: “İnsanları harekete geçiren şey motivasyon değil, karardır.” Aslında bu sözün içinde büyük bir farkındalık gizli. Çünkü çoğu insan motivasyonun sihirli bir düğme olduğunu sanır ve “Bir gün o düğmeye basacağım ve her şey değişecek.” der. Oysa motivasyon çoğu zaman hareketin sonucu olarak gelir, sebebi olarak değil. Yani biz adım attıkça gelir, bekledikçe kaçar.
Motivasyon, bir duygu hali olmaktan çok bir yakıt türüdür. Kimi zaman içsel (örneğin bir hayal, bir değer, bir inanç), kimi zaman dışsal (bir ödül, bir onay, bir beğeni) şekilde beslenir. Ama dikkat, yanlış yakıtla yola çıkan motor uzun süre çalışmaz. Eğer başkalarının takdirine, alkışına veya dış koşullara bağlı bir motivasyonla ilerliyorsan, o motivasyon seni yarı yolda bırakabilir.
Mel Robbins (beş saniye kuralıyla tanınan kişisel gelişim uzmanı) şöyle der:
“Motivasyon seni kurtarmayacak. Sadece harekete geçmek kurtarır.” Yani bazen o kahveyi içmeden, ilham gelmeden, doğru anı beklemeden başlamak gerekir. Çünkü harekete geçtiğinde beyin, kendi kimyasını değiştirir. Dopamin devreye girer, başarı duygusu minik adımlarla büyür. Kısacası, başladıkça motive olursun ve motive oldukça devam edersin.
Biraz daha derine inelim. Motivasyonu genel olarak üç kaynaktan besleyebiliriz:
Anlam: Yaptığın işin nedenini bilmek. “Bu benim için neden önemli?” sorusunun cevabı netse, motivasyon uzun ömürlü olur.
İlerleme: Küçük de olsa gelişim görmek. İnsan zihni tamamlanmayı sever; her “tik” attığında enerji tazeler.
Bağlantı: Yalnız hissetmemek. Aynı hedefe yürüyen insanlarla paylaşımda olmak, motivasyonu kolektif bir güce dönüştürür.
Birçok kişi motivasyonun kaybolduğunu sanır ama aslında sadece bağlantısını yitirmiştir. Yaptığı işle, kendisiyle ya da hedefinin anlamıyla olan bağı kopmuştur.
Her yakıtın olduğu gibi motivasyonun da düşmanları vardır: Erteleme, mükemmeliyetçilik ve kıyaslama.
- “Daha hazır değilim.” deriz. Oysa hiçbir zaman tamamen hazır olamayız.
- “Daha iyisini yapmalıyım.” deriz. Oysa bazen “yeterince iyi” en iyi haldir.
- “Onlar benden önde.” deriz. Oysa herkesin yolu, zamanı, enerjisi farklıdır.
Bu tuzaklar motivasyonun enerjisini emer. James Clear (Atomik Alışkanlıklar kitabının yazarı) bu konuda şöyle der:
“Motivasyon seni başlatır, ama alışkanlık seni devam ettirir.”
Yani sürdürülebilir başarı, motivasyondan çok ritimle ilgilidir. Rutinlerini oturttuğunda, motivasyonun gelip gitmesi artık seni sarsmaz. Çünkü o zaman motivasyon değil, disiplin sürücü koltuğundadır.
Motivasyon, hayatın baharatı gibidir. Fazla olursa yorucu, az olursa tatsız olur. Ama en önemlisi, samimiyetle beslendiğinde gerçek gücünü bulur. Kimin için, ne için yola çıktığını unutmazsan, o yolda yürürken tökezlesen bile devam edecek bir nedenin olur.
Belki de motivasyon, aslında şu basit cümlede gizlidir:
“Kendim için, kendi hızımda, ama her gün biraz daha…”
Ve unutma; motivasyon seni kapıdan çıkarmaz, sadece kapının nerede olduğunu hatırlatır. Kapıyı açmak yine senin elinde.
Sevgiyle kalın…
