New York’ta hastanede hayatını kaybeden Rusya’nın Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Vitaly Churkin, görev süresi boyunca BM Güvenlik Konseyi’ne damga vuran Suriye, Ukrayna ve Libya tartışmalarında hep ön planda oldu.
BM Güvenlik Konseyi’nin veto yetkisi olan beş daimi üyesinden biri Rusya’nın BM Daimi Temsilciliği’ni 10 yılı aşkın süredir yürüten Churkin’in ani ölümü, BM’de ve diplomatik çevrelerde şok etkisi yarattı.
Churkin’in resmi ölüm nedeni henüz açıklanmazken, Rus Büyükelçi’nin ofisinde aniden rahatsızlandığı ve kaldırıldığı hastanede hayatını kaybettiği belirtildi.
Bazı medya kuruluşları Churkin’in ölüm nedeninin kalp krizi olarak görüldüğünü duyurdu.
Haberi basın toplantısı sırasında gazetecilerden öğrenen BM Genel Sekreter Sözcü Yardımcısı Farhan Haq, kısa süreli şaşkınlığının ardından, Churkin’in diplomatik kariyerinden övgüyle söz ederek, ailesi ve yakınlarına sabır diledi.
BM Güvenlik Konseyi’nde sert tartışmalar yaptıkları ABD’nin eski BM Daimi Temsilcisi Samantha Power da Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Churkin’in bir orkestra şefi gibi ABD-Rusya arasındaki anlaşmazlıkları çözmek için uğraştığını belirterek, “Rusya’nın BM Büyükelçisi Vitaly Churkin’in ölümüyle yıkıldım.” ifadelerini kullandı.
Power’dan önceki ABD Temsilcisi Susan Rice da Churkin’in ölümü nedeniyle şok olduğunu vurgulayarak, “Vitaly BM’de büyük bir güçtü. Zeki, işine gönülden bağlı, çok etkili ve komikti.” dedi.
Fransa’nın Washington Büyükelçisi ve eski BM Daimi Temsilcisi Gerard Araud da sosyal medyadan yaptığı açıklamada Churkin’i, “BM’deki beş yıllık görev süremdeki sıra dışı iş arkadaşım. Mizah anlayışı olan, teknik olarak kusursuz ve sert müzakereci” şeklinde tanımlayarak, taziye dileklerini sundu.
Fransa’nın mevcut BM Daimi Temsilcisi François Delattre de sosyal medya hesabından, “Churkin benim tanıdığım en kabiliyetli diplomatlardan birisiydi.” açıklamasını yaptı.
TARTIŞMALARIN ODAĞINDAYDI
21 Şubat 1952’de Moskova’da doğan Churkin, Moskova Devlet Enstitüsü Uluslararası İlişkiler bölümünden 1974 yılında mezun oldu ve Dışişleri Bakanlığı’nda çalışmaya başladı.
Öğrencilik yıllarında bazı filmlerde oyunculuk da yapan Churkin, Fransızca, İngilizce ve Moğolca biliyordu.
SSCB Diplomasi Akademisi’nde doktorasını tamamlayan Churkin, Rusya Dışişleri Bakanlığı’nda sözcülük ve bir dönem bakan yardımcılığı görevlerinde bulundu.
Rusya’nın Belçika ve Kanada büyükelçilikleri görevinde de bulunan Churkin, Nisan 2006’dan bu yana BM Daimi Temsilciliği görevindeydi.
Vitaly Churkin, son 10 yılda özellikle Ortadoğu ve Balkanlarda yaşanan krizler ve çatışmalarda ülkesinin pozisyonu gereği hep tartışmaların odağında oldu.
Gürcistan’daki çatışmalar, Arap Baharı kapsamında Libya, Mısır, Tunus ve özellikle Suriye’deki iç savaşlar, Ukrayna’da ayrılıkçılarla ordunun savaşı, Kırım’ın Rusya tarafından ilhakı gibi krizler Churkin’in, BM görevi sırasında yaşandı.
SURİYE TASARILARINI VETO ETTİ
Özellikle Suriye’de yüzbinlerce kişinin öldüğü iç savaş konusunda Rusya’nın BM Güvenlik Konseyi’ni kilitlemesi eleştirilere neden olmuştu.
BMGK’ya Esed rejiminin katliamlarının sonlandırılması amacıyla getirilen bir çok tasarıyı Rusya veto ederken, hep Vitaly Churkin’in eli havadaydı.
Konsey’de Suriye konusu ve Kırım’ın Rusya tarafından ilhakı görüşmelerinde zaman zaman çok sert tartışmalar yaşanmış, Churkin ve özellikle ABD, Fransa ve İngiltere temsilcileri birbirlerini suçlayıcı ifadeler kullanmıştı.
Geçen yıl Aralık ayında Halep’te muhtemel katliam endişeleri nedeniyle düzenlenen toplantıda yine tartışmalar yaşanmış ve ABD’nin eski BM Daimi Temsilcisi Samantha Power, Halep’te katliam yaşandığını belirterek, bundan Rusya ve İran’ı sorumlu tutmuştu.
Halep’in Ruanda, Srebrenitsa ve Halepçe gibi onlarca yıl geçse de tarihte bir leke olarak kalacağını ifade eden Power, “Sizin hiç utanmanız yok mu?” diye sormuş, buna tepki gösteren Churkin ise “Power’ın konuşmasını gerçekten ilginç buluyorum. Sanki kendisi Rahibe Teresa” yanıtını vermişti.
SON ÜÇ AYDA RUSYA’NIN 5 DİPLOMATI GÖREVİ BAŞINDA HAYATINI KAYBETTİ
Öte yandan, son üç ayda 5 Rus diplomatın görevi başında hayatını kaybetmesi dikkati çekti. Bu diplomatların ölüm tarihleri şöyle:
“Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Andrey Karlov, 19 Aralık’ta uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetti.
Rus diplomat Roman Skrılnikov, 26 Aralık’ta Kazakistan’da yaşadığı dairede ölü bulundu. Yapılan otopsi sonucu Skrılnikov’un doğal yollarla vefat ettiği duyuruldu.
Rusya’nın Atina Büyükelçiliğinde çalışan 55 yaşındaki diplomat Andrey Malanin, 9 Ocak’ta evinde ölü bulundu. Rus makamlarından yapılan açıklamada, Malanin’in ölümünde şüpheli bir durum olmadığı belirtildi.
Rusya’nın Yeni Delhi Büyükelçisi Aleksandır Kadakin (68) 26 Ocak’ta tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdi.
Son olarak Rusya’nın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Vitaliy Çurkin, 20 Şubat’ta 64 yaşında görev yeri olan New York’ta öldü.”
