Frig Vadisi’nin Afyonkarahisar’da kalan bölgelerinden birindeki kaya yerleşiminin içerisinde yer alan ve tarihi yaklaşık bin yıl öncesine dayanan Bizans dönemine ait “alaturka” tuvalet görenleri şaşkına çeviriyor.
Afyonkarahisar’ın İhsaniye ilçesine bağlı Ayazini köyündeki tarihi kaya yapılarından birisinin 3. katında bulunan tuvalet görenleri hayrete düşürürken, tuvaletin o dönemde düşünülüp kaya içerisine nasıl oyularak yapıldığı ise gizemini korumaya devam ediyor.
Tuvaletin tarihi ve yapısı ile ilgili konuşan emekli Arkeolog Ahmet İlaslı, tuvaletin tarihte Afyonkarahisar ve çevresinde görülen ilk tuvaletlerden birisi olduğunu söyledi.
İlaslı, “Frig Vadisi’nde bulunan tarihi tuvalet olarak lanse edilen şey bölgemizde kaya yerleşimlerinde görülen ilk tuvaletlerden birisi. Gerçi tarihte ilk tuvalet deniliyor ama tarihte bundan önce tuvaletler var ama bölgemizde ilk tuvalet yaklaşık bin yıl önce yapılmış bir kaya yerleşiminde bulunan salonun hemen kenarında kaya içerisine oyularak yapılmış bir tuvalet var. Bu tuvalet bugün ki Türk tuvaleti dediğimiz tuvaletin ilk örneği.
Bildiğimiz kadarıyla çömelerek yapılma şeklinde yapılan bir tuvalet biçimi. Daha önceki dönemlerde örneğin, Roma döneminde yapılan bir tuvalet biçimi var ki onlar da yan yana tuvaletler dizisi olabiliyor. Onlarda oturarak yapma yani bugünki alafranga tuvaletlerin bir erken biçimi çömelerek yapma düşüncesiyle bizim kullandığımız tuvalette ilk bu kaya yerleşiminde görülüyor” diye konuştu.
“Bu tuvaletin tarihi yaklaşık binyıllık”
Tuvaletin geçmişinin bin yıl öncesine Bizans dönemine dayandığını belirten İlaslı açıklamalarına şöyle devam etti:
“Bu kaya yerleşiminin hemen karşısında bir başka kaya odasının içerisinde buna benzer bir tuvalet var yani iki tane tuvalet var bu gördüğümüz kaya alanda Frig Vadisi dediğimiz bu bölgenin Ayazin’i bölümünde bu. Frig Vadisi aslında yanlış bir terim ‘Frig Vadileri’ çok burada çünkü bu vadilerde bir tanesinde de burada var. Burada bir şey düzeltmek istiyorum, bu bölgeye Frigya adı verildiği için bütün eserler Frig eseri olarak aklımızda kalıyor aslında Frig eserleri bunlar değildir. Frigya’da ki eserlerdir bunlar bu bölgeye adını veren Friglerin eserleri başkadır onlarda ‘Aslantaş, Yılanlıtaş’ dediğimiz eserler var. Onlar bu Frig eserleri bu kaya yerleşimleri de Bizans döneminden kalma yaklaşık Firglerden bin 500 yıl sonra, bizden de bin yıl kadar önce yapılmış bir kaya yerleşimidir burası. Bu tuvaletin tarihi yaklaşık bin yıllık Bizans dönemi dediğimiz Türklerden önceki döneme ait.”
