Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP), Halkın Partisi (HP), Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP) ve Demokrat Parti’nin (DP) oluşturduğu koalisyon hükümetinin vizyonunu, “demokrasiyi, hukuk devletini, sosyal adaleti ve insan hak ve özgürlüklerini temel alan bir yaklaşımla ekonomik kalkınmayı sağlamak, halkı dünyayla ve evrensel değerlerle buluşturmak” olarak açıkladı.
Cumhuriyet Meclisi’nde 27 milletvekiliyle temsil edilen 4 partili koalisyon hükümetinin 47 sayfalık programında, hükümetin vizyonu yanında her bakanlığın halka hizmet için yapacağı icraatlar sıralandı.
Başbakan Tufan Erhürman, “Her alanda ciddi sorunlarla karşı karşıya bulunduğumuzun ve ağır bir sorumluluk yüklendiğimizin bilinciyle görev üstlenmeye hazırız. Güveninize mazhar olduğumuz takdirde, bu Program’da belirlenen ilke ve hedefler doğrultusunda, Kıbrıs Türk halkının mutluluğu ve refahı için elimizden gelen tüm gayreti sergileyeceğimiz konusunda sizleri temin ederiz” dedi.
4 PARTİLİ HÜKÜMET MECLİS’TE 27 MİLLETVEKİLİYLE TEMSİL EDİLİYOR
KKTC’de 7 Ocak’ta yapılan milletvekilliği erken genel seçimiyle Meclis’te 6 parti temsiliyet hakkı kazanmış ve UBP 21, CTP 12, HP 9, TDP 3, DP 3 ve YDP de 2 milletvekili çıkarmıştı.
Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, hükümet kurma görevini 24 Ocak’ta UBP Genel Başkanı Hüseyin Özgürgün’e vermiş ancak Özgürgün hükümeti kuramayınca görevi 30 Ocak’ta iade etmiş; Akıncı da aynı gün CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman’ı hükümeti kurmakla görevlendirmişti.
CTP-HP-TDP ve DP’nin hükümet protokolünü 1 Şubat’ta imzalamasının ardından CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman 2 Şubat’ta yeni kabineyi Akıncı’ya sunmuş ve yeni hükümet Cumhurbaşkanı’ndan onay almıştı.
Meclis’te Hükümet Programı’yla ilgili görüşmeler pazartesi yapılacak ve görüşmeler gece yarısından önce biterse, Çarşamba günü güvenoylamasına gidilecek.
HÜKÜMET PROGRAMINI ERHÜRMAN OKUDU
Başbakan Tufan Erhürman tarafından Cumhuriyet Meclisi Genel Kurul toplantısında bugün okunan hükümet programında, 4 partinin, demokrasi, sosyal adalet, hukukun üstünlüğü ve laiklik ilkelerine ve insan hak ve özgürlüklerine bağlı olarak, halkın refahını artırmak, ekonomiyi büyütmek, adil paylaşımı sağlamak ve halka hak ettiği insan onuruna yaraşır kamu hizmetlerini sunmak hedefleriyle görev yapmak üzere bir araya geldiği belirtilerek, “Koalisyon hükümetini oluşturan dört parti ülkemizin içinde bulunduğu sorunların ve üstlenilen sorumluluğun büyüklüğünün farkındadır ve karşılıklı güven, iyi niyet ve uzlaşma çerçevesinde kamu yararını esas alarak iş birliği içerisinde çalışmak konusunda kararlıdır” denildi.
Çok kültürlü yapının sorun değil, zenginlik olduğu kaydedilen programda, halkın bunu bir sorun olarak değil, paylaşılan bir zenginlik olarak yaşamasını sağlamak, toplumsal barışı, barış içinde bir arada yaşama koşullarını tesis etmek temel hedef olarak vurgulandı.
Programda, “Dini, mezhebi, dili, rengi, cinsiyeti, cinsel kimliği, cinsel yönelimi, etnik kökeni, doğum yeri, siyasi düşüncesi ne olursa olsun hiçbir yurttaşımıza ayrımcılık yapmayan, dini, dili, rengi, cinsiyeti, cinsel kimliği, cinsel yönelimi, etnik kökeni, doğum yeri, siyasi düşüncesi ne olursa olsun, bu topraklarda yaşayan herkese eşit hizmet sunan bir yönetim anlayışıyla çalışmak temel ilkemizdir” ifadeleri yer aldı.
Hükümet programında, “siyasete ve siyasetçilere güvenin azalmasını, siyaset kavramının yolsuzluk, usulsüzlük, hukuksuzluk, partizanlık gibi kavramlarla birlikte anılır ve siyasetin sorunlara çare üreten değil, sorun yaratan bir faaliyet olarak algılanır hale gelmesi” ciddi bir mesele olarak nitelendi ve siyasete duyulan güvendeki aşınmayı durdurmak için çalışmanın hükümetin başlıca görevleri arasında olduğu vurgulandı.
Programda, “Hükümetimizin vizyonu, demokrasiyi, hukuk devletini, sosyal adaleti ve insan hak ve özgürlüklerini temel alan bir yaklaşımla ekonomik kalkınmayı sağlamak, halkımızı dünyayla ve evrensel değerlerle buluşturmaktır” denildi.
BAŞBAKANLIK
Hükümet programında, Başbakanlık başlığı altında, ülkedeki kamu düzeni konusunda siyasi sorumluluğu üstlenmiş olan makamın Başbakanlık olduğu ve bu hükümet döneminde bunun fiilen hayata geçirilmesi için gerekli çalışmalar yapılacağı kaydedildi.
Polisin ve GKK’nın Başbakanlık’a bağlı olduğu ifade edilen programda “Son dönemde artan ve çeşitlenen suçla ve suçlulukla insan hak ve özgürlükleri çerçevesinde daha etkili mücadele yürütülmesi ve ülkede huzur ve sükunun sağlanması için Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı’na ve Polis Örgütü’ne gerekli yönetsel ve yasal desteği sağlamak önümüzdeki dönemde Başbakanlığın öncelikli hedefleri arasında olacak, Polis Örgütü mensuplarının huzur ve güven içinde çalışması için gerekli çalışmalar yapılacaktır” ifadeleri yer aldı.
Başbakanlık Denetleme Kurulu’nun yolsuzluk ve hukuksuzluklarla mücadele konusunda daha etkili çalışmalar yürütmesi, Merkezi Mevzuat Dairesi’nin eksikliklerinin giderilmesi, ülkede en önemli sorunlardan biri olarak nitelenen plansızlığın aşılması için DPÖ’nün güçlendirilmesi, veri sorununu gidermek için İstatistik Kurumu’nun ayrı bir daire olarak yapılandırılması; yeni ve sağlıklı bir nüfus sayımının yapılması için gerekli girişim başlatılacağı da Başbakanlık başlığı altındaki hedefler arasında.
Hükümet programında, kooperatifçiliğin geliştirilmesi ve desteklenmesi, Kooperatif Şirketler Mukayyitliği’nin güçlendirilmesi, kooperatiflerin de daha sıkı bir denetime tabi tutulmasının sağlanması yer alıyor.
Koalisyon hükümeti, gençlik merkezleri ve gençlerin kuracağı kulüplere teknik ve maddi desteği de hedefliyor. Gençlerin eğitim ve girişimciliklerini ortaya çıkarmak amacıyla kariyer danışmanlığı hizmetleri sunulması; gençlerin iş gücü piyasasına katılımı ve girişimciliği özel olarak desteklenmesi amaçlanıyor.
SANAL BAHSE VE BET OFİSLERİNE ÖNLEMLER
Yeni hükümet, sanal bahisin denetim altına alınması için yasal düzenleme yapmayı, bet ofisleri konusundaki denetimlerin artırılmasını ve bu konuda hazırlatılacak ayrıntılı rapor çerçevesinde kapatma, sayının azaltılması, açılabileceği mekanların düzenlenmesi dahil çözüm olasılıkları değerlendirilerek gerekli girişimleri yapmayı da programına aldı.
Kumar bağımlılığının ve uyuşturucunun önlenmesiyle ilgili çalışmalar yapılacağı ve Başbakanlık Uyuşturucu ile Mücadele Komisyonu’nun güçlendirileceği programda yer alırken sporda devlet politikası oluşturulması, federasyonların özerk yapıya kavuşturulması, uluslararası spor müsabakalarına katılım için girişimlerin artırılması da hedefler arasında sayıldı.
BRTK… VAKIFLAR… E-DEVLET… AB KOORDİNASYON MERKEZİ
BRTK’nın kamu yayıncılığı anlayışı çerçevesinde yeniden ele alınacağı ve gerekli yasa değişikliği çalışmalarının tamamlanacağı; Vakıflar Örgütü ve Din İşleri Dairesi’nin din ve vicdan özgürlüğü ve laiklik ilkesi çerçevesinde yönetileceği, Vakıflar Örgütü’nün tarihsel birikimi çerçevesinde vakıf kavramının özüne uygun çalışmalar yapılacağı belirtilen hükümet programında, “E-devlet konusundaki çalışmalar tamamlanacaktır. AB Koordinasyon Merkezi personel ve işlev açısından güçlendirilecek ve AB mevzuatına uyum çalışmalarına hız kazandırılacaktır” denildi.
KAMU REFORMU… MÜŞAVİRLİK
Kamu Reformu Yasa Tasarısı ile ilgili çalışmaların en kısa süre içerisinde tamamlanarak Meclis’e sevk edileceği belirtilen hükümet programında, “Müşavirlik statüsü kaldırılacaktır. Hali hazırda müşavir statüsüne sahip kamu görevlilerinin hangi dairelerde hangi görevleri üstleneceklerini belirleyecek çalışma yapılacak ve ilgili kişiler göreve başlatılacaktır. Görev kabul etmeme veya kabul edip yapmama halinde mevzuattaki yaptırımlar uygulanacaktır” ifadeleri yer aldı.
BAŞBAKAN YARDIMCILIĞI VE DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI
Hükümet programında, Başbakan Yardımcılığı ve Dışişleri Bakanlığı başlığı altında yurt dışı temsilciliklerin her birinin, Kıbrıs Türk kültür sanatını tanıtım etkinlikleri düzenleyeceği; AB ile ilişkilere önem atfedileceği, bu amaçla siyasi diyaloğun üst düzeye taşınması, Mali Yardım Tüzüğü’nün etkin uygulanması, Yeşil Hat Tüzüğü’nün kapsamının geliştirilmesi ve Doğrudan Ticaret Tüzüğü’nün hayata geçirilmesi için her türlü çabanın sarf edileceği belirtildi.
“BM Güvenlik Konseyi ülkeleri, İslam İşbirliği Teşkilatı’na üye ülkeler ve AB dışında kalan ülkelerle ilişkilerin geliştirilmesi ve tüm bölge ülkeleriyle doğrudan ekonomik, turistik, kültürel ve sportif ilişkilerin kurulması için gereken adımlar atılacaktır” denilen programda, dış politikanın, sığınmacılar ve mültecilerle ilgili sorunların çözümüne uluslararası ve insani bir bakış açısına sahip olma gerektiği inancıyla şekillendirileceği ifade edildi.
TMK İÇİN FİNANS
Hükümet programında, Taşınmaz Mal Komisyonu’nun etkili iç hukuk mekanizması haline getirilebilmesi için gerekli uluslararası ilişkiler yeniden kurulacağı, yeni ve makul bir finansman modeli ile desteklenmesi ve hızlandırılması için tedbirler alınacağı belirtildi.
TC İLE ASKERİ VE ADLİ YARDIMLAŞMADA ANLAŞMA
Türkiye ile KKTC arasında bir askeri işbirliği antlaşması yapılması ve bu yolla bugün var olan hukuksal muğlaklıkların giderilmesi, bazı askeri bölgelerin sivil kullanıma verilerek kamu yararına olacak projeler için kullanılması yönünde hareket edilmesi, Türkiye ile ülkeye giriş çıkış koşullarını ele alacak bir adli yardımlaşma antlaşması yapılması ve giriş-çıkışlarda asayiş sorunlarına yansıyan olumsuzlukların giderilmesi için ilave önlemler alınması yeni hükümetin hedefleri arasında.
Kara para aklama, yolsuzluk, insan kaçakçılığı ve insan ticareti, terörizme karşı mücadele gibi konularda mevzuatın uluslararası hukuka uyumlaştırılması ve uluslararası örgütler ve yabancı devletlerle iş birliği; Doğu Akdeniz’deki deniz yetki alanları içerisinde yer alan doğal kaynaklar üzerinde Kıbrıslı Türklerin sahip olduğu hakların korunması için her düzeyde diplomatik bir çaba ortaya konulması; gençlerin ve sanatçıların uluslararası organizasyonlarda yer almasının maddi olarak desteklenmesi hükümet programında Başbakan Yardımcılığı ve Dışişleri Bakanlığı başlığında yer alan konulardan bazıları.
SIĞINMACI VE MÜLTECİLER İÇİN DÜZENLEME… BİRLEŞİK KRALLIĞIN AB’DEN ÇIKIŞ SÜRECİ YAKINDAN TAKİP EDİLECEK
“18 yaş ve altı çocuklar başta olmak üzere ülkeye yasa dışı yolla giren sığınmacı ve mültecilere “suçlu” muamelesi yapılması yerine, barınma, eğitim, sağlık, işgücü piyasalarına erişim gibi uluslararası korunma hakları devlet tarafından güvence altına alınacak ve gerekli yasal düzenleme yapılacaktır” denilen hükümet programına göre Birleşik Krallığın AB’den çıkışına ilişkin süreç yakından takip edilecek ve KKTC’den yapılacak olan ihracat bağlamında uzun yıllardır karşı karşıya kalınan izolasyonun ortadan kalkması için bu gelişmenin bir fırsata dönüştürülmesi için politika geliştirilerek diplomatik girişim yapılacak.
VİCDANİ RET
AİHM içtihadıyla somutlaşan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde düzenlenen hak ve özgürlüklerin iç hukuk mevzuatına yansıtılması, AİHM içtihatlarında somutlaşan, iyi tanımlanmış, istismara neden olmayacak, yerleşmiş bir uygulama halini alan samimiyet testine bağlı bir vicdani ret hakkını düzenlemek için çalışma başlatılması da hükümet programındaki hedefler arasında.
MİLLİ EĞİTİM VE KÜLTÜR BAKANLIĞI
Hükümet programında, Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı başlığı altında eğitimdeki temel hedef şöyle ifade edildi:
“Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı demokratik, bilimsel ve laik anlayış çerçevesinde çocuklarımızın ve gençlerimizin yaratıcı, üretken, ülkesiyle ve toplumuyla bağları güçlü, evrensel insan haklarına ve tüm canlıların yaşamına saygılı, bilimsel yaklaşım kabiliyetleri gelişmiş, ekolojik bilinci yüksek, adalet duygusu ve etik değerleri benimsemiş, sağlıklı bireyler olarak yetişmesini hedef alacaktır.”
“EĞİTİM YAP BOZ TAHTASI OLMAKTAN KURTARILACAK”
Eğitim sisteminin değişen her hükümet ile yap-boz tahtası olmaktan kurtarılıp devlet politikası haline getirileceği; yapılandırılmasının, bireysel gelişim ve ülke ihtiyaçları eşzamanlı ve eşit derecede gözetilerek gerçekleştirileceği; okullarda eğitimsel ve yapısal dönüşümlerin kademeli olarak hayata geçirilmesi; sportif faaliyetlerin genişletilmesi; özellikle kitle sporu faaliyetleri özendirilmesi, çeşitli spor federasyonları ile ortak proje ve kampanyalar geliştirilmesi hükümetin eğitimdeki hedefleri arasında.
Hükümet programında, gençlerin öğrenme ve inovasyon becerilerini artıracak olan araştırma yapma, proje ve uygulama geliştirme yöntemlerinin yoğunlaştırılması için tüm eğitim kadrolarının teşvik edilmesi; Milli Eğitim Yasası’nın günün koşullarına göre yeniden düzenlenmesi; Taşımacılık Tüzüğü’nün öğrencilerin evden okula ve okuldan eve güvenli ve sağlıklı bir biçimde taşınabilmesine yönelik olarak yeniden düzenlenmesi ve ilgili paydaşlarla koordinasyonun güçlendirilmesi hedefleri sıralandı.
Öğretmenlerle diyaloğun artırılmasına, çalışma şartlarının, mesleki motivasyonun ve fiziki ortam koşullarının geliştirilmesine azami önem verileceği, mesleki gelişimi ve verimliliği artıracak hizmet içi uygulamalar genişletileceği, tüm eğitim kadrolarının mesleki gelişmeleri takip eden, bilimsel yöntemleri benimseyen, teknolojik imkanlardan faydalanabilen bir yapıya kavuşması sağlanacağı belirtilen hükümet programında, gerek kamu gerekse özel okullar için fırsat eşitliği politikasının benimseneceği vurgulandı.
“Hükümetimiz için temel hedef kamu okullarının özel okullar ile rekabet edebilir bir seviyeye çekilmesi ve ekonomik durumu ne olursa olsun her bireyin kaliteli eğitim ağının içinde kendine yer bulabilmesidir” denilen programda, özel okullarla diyalog geliştirecek bir koordinasyon kurulu oluşturulacağı da yer aldı.
“LAİKLİK İLKESİNDEN ÖDÜN VERMEDEN…”
Hükümet programında, Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı başlığı altında şöyle denildi:
“Gençlerimizin her inanca, inanışa ve ahlaki disipline toleransı gelişmiş bireyler olarak yetişmesine özen gösterilecek, laiklik ilkesinden ödün vermeden ve sadece tercihe bağlı olarak her bireyin dini eğitim alabilme özgürlüğü korunacaktır.
Dini eğitim veren kurumlar laik ve bilimsel anlayış ve uzlaşı kültürü esaslarına bağlı kalacak şekilde eğitim verecek, çocuklara yönelik denetimsiz ve yasal olmayan hiçbir dini eğitim etkinliğine izin verilmeyecektir.
Okullardaki din dersleri gençlerimizin farklı ahlaki disiplinleri de tanımasına imkan verecek şekilde, özellikle hızlı sosyolojik değişimlerin yaşandığı günümüz teknoloji ve iletişim çağında insanlık değerlerini ve ahlaki bilinci koruyabilme üzerinden yeniden düzenlenecektir.
Hem Kıbrıs’ın kuzeyinde yaşayan tüm insanların ırk, din, dil, mezhep, etnik köken, cinsiyet ve cinsel yönelimleri ne olursa olsun bir arada ve uyum içinde yaşamaları için toplumsal barış sağlanması, hem de Kıbrıs’ın bütününde yaşayan toplumlar arasında çatışmacı değil uzlaşmacı bir anlayışın yerleştirilmesi için toplumlararası barış ve uzlaşı kültürü oluşturacak ve geliştirecek şekilde bir eğitim anlayışı oluşturulacaktır.”
EĞİTİM SÜRESİ
Ölçme ve değerlendirme sisteminin yarışmacı sınavlara endeksli olmaktan çıkarılıp başarıyı teşvik edip ödüllendirecek şekilde yeniden düzenleneceği; ülke ve iklim koşulları da dikkate alınarak, öğrencilerin günlük ve yıllık eğitim süresi uluslararası standartlara yaklaştırılacağı, öğretmenlerin ders yükü adaletli ve eğitimde verimliliği artıracak şekilde düzenleneceği, GCE bölümlerinden mezun olan Kıbrıslı Türk öğrencilerin Türkiye’deki üniversitelere kayıt yaptırmasında yaşanan sorunların ortadan kalkması için girişimde bulunulacağı da yeni hükümetin vaatleri arasında…
Hükümet programına göre, eğitim ülkenin mesleki ihtiyaçlarına göre yapılandırılacak, DPÖ verileri ışığında bakanlıklar, meslek odaları ve yükseköğretim kurumlarıyla güçlü diyalog ve ortak çalışma alanları oluşturulacak.
KKTC vatandaşı gençlerin ülkedeki üniversitelere geçiş şartlarının yeniden düzenlenmesi ve standartların yükseltilmesi için yükseköğretim kurumları ile istişare; eğitim planlamasına ve mesleki ihtiyaçlara göre yerli öğrencilere bölüm kotası uygulaması için ortak çalışma başlatılacak.
Lefkoşa’da geniş çaplı bir mesleki eğitim kompleksinin hayata geçirilmesi için proje başlatılması; yükseköğretimde bursların, yetişmiş insan gücü ihtiyacı, öğrencinin eğitim gördüğü ülke, kurum, başarı durumu, ailesinin ekonomik durumu gibi ölçütler esas alınarak yeniden düzenlenmesi; DAÜ Yasası’nın özerklik, demokratiklik, şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkelerine uygun olarak düzenlenmesi; Atatürk Öğretmen Akademisi’nin özgün yapısı korunarak geliştirilmesi; YÖDAK’ın kurumsallaşmasının güçlendirilmesi hükümetin eğitim hedeflerinden bazıları…
ÜNİVERSİTELERE YABANCI ÖĞRENCİ KAYIT KABULÜ İÇİN YASAL DÜZENLEME
Ülkedeki yükseköğretim kurumlarına başvuran yabancı öğrencilerin kayıt-kabul koşullarını belirleyen yasal düzenlemenin YÖDAK ile iş birliği içerisinde yapılması, bu öğrencilerin eğitim durumlarının ve yaşam şartlarının takibinin yapılması, üniversitelerin eğitim dışı amaçlarla istismar edilmesinin önüne geçilmesi ve yabancı öğrencilerin ülkeye adaptasyonu, buradaki sosyal ve ekonomik yaşama entegrasyonu için ilgili kurumlarla ortak çalışma başlatılması da hükümet programına girdi.
TİYATRO BİNASI… SANAT…
“1999’da yanan Devlet Tiyatrosu binasının yeniden inşa edilmesi için başlatılan proje dikkatle ve ısrarla takip edilecek, projenin en erken zamanda tamamlanması için seferber olunacaktır” denilen programda, sokak sanatının desteklenmesi; sanatın turistik faaliyetlerde rol almasının sağlanması, yurt dışında itibar gören başarılar kazanmış sanatçıların teşvik edilmesi; telif haklarının geliştirilmesi amacıyla gerekli yasal düzenlemelerin yapılması, kütüphaneciliğin fiziksel şartlarının geliştirilmesi, teknolojik imkanların artırılması ve yazılı eserlerin halkla daha etkin buluşturulması amacıyla projeler başlatılması da dikkat çeken hedefler arasında.
MALİYE BAKANLIĞI… “BÜTÇE DİSİPLİNİ SAĞLANARAK CARİ AÇIK KONTROL ALTINA ALINDI… ÖDÜN VERMEDEN ÇALIŞMALAR SÜRDÜRÜLECEK”
CTP-HP-TDP-DP Koalisyon Hükümeti’nin programında Maliye Bakanlığı başlığı altındaki bölümde, sürdürülebilir kamu finansman dengesinin kurulması, gelir artırıcı tedbirler yanında harcama disiplininin sağlanarak kamu kaynaklarının verimli kullanılabilmesini teminen uygulanan maliye politikaları ile bütçe disiplini sağlanarak cari açığın kontrol altına alındığı ve başarılı bir seviyeye ulaşıldığı belirtilerek “Bu doğrultuda, Maliye Bakanlığı bünyesinde daha da başarılı bir seviyeye ulaşılması için ödün vermeden çalışmalar sürdürülecektir” denildi.
Kalkınmayı önleyici ve mali istikrarı bozan ikinci unsur olan iç borç yükünü azaltacak ödeme planlaması ile ödeme takviminin oluşturulmasına ağırlık verileceği kaydedilen programda, Kamu Mali Yönetim Yasası, Muhasebe Denetim Meslek Yasası çıkarılacağı da vurgulandı.
Vergiye gönüllü uyumun artırılması ve kayıtlı ekonomiye geçişin hızlandırılması, çok kazanandan çok az kazanandan az vergi alınmasının sağlanması, elektronik takip yöntemleriyle (e-vergi) vergi kaybının azaltılmasının sağlanması, üretim ve yatırımların teşvik edilmesi gibi hedefler de hükümet programında, düzenli veri ödeyenlere vergi indirimi, vergi ödemeyenlere de ceza uygulamasının süreceği belirtildi.
Görsel ve yazılı basında vergi bilincinin artırılması için çalışmalar yapılması; vergi mevzuatının sadeleştirilmesi çalışmalarına devam edilmesi; E-vergi ile elektronik takip sistemi geliştirilmesi, özellikle e-gümrüğün devreye alınması ile birlikte vergideki kayıp ve kaçağın önlenmesinde önemli bir aşama kaydedilmesi de hükümet programında vergi konusundaki hedeflerden bazıları.
VERGİ İŞLEMLERİ ELEKTRONİK ORTAMDA
Hükümet programında ayrıca “E-vergi ile vatandaşımızın Gelir ve Vergi Dairesine gelip yapmak zorunda kaldığı birçok işlem Vergi Dairesine gelmeden elektronik ortamda yapılabilecektir. Diğer devlet kurumlarımıza da elektronik ortamda hizmet verilebilecektir” deniliyor.
GÜMRÜKTE OTOMASYON… DAMGA PULUNDA YENİ UYGULAMA
Maliye Bakanlığı’nın hükümet programında yer alan hedefleri özetle şöyle:
“Gümrükte otomasyon, 2019’da gümrük bilgi sistemine geçilmesi, Merkezi İhale Komisyonu (Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları) Yasa Tasarısı’nın, ivedi olarak yasalaştırılması, Kamu İhale (Değişiklik) Yasası’nın ve Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Yasası’nın süratle yasallaştırılması, Para, Kambiyo ve İnkişaf Sandığı İşleri Dairesi’nin teşkilat yapısı güçlendirilmesi.
Halen Mağusa ilçesinde uygulanan ve faydaları görülen Resmi Hizmet Araçlarının kullanımının tek merkezden yürütülmesi siteminin her ilçede uygulanmasına geçilmesi.
Casino, Piyangolar ve Bet Ofisleri işlemlerinin yeni ve tek bir çatı altında toplanılması.
Devlete ait taşınmazların kiralanmasında standardın sağlanması için tek bir birim tarafından yapılması
Çok düşük değerlerdeki pul vergisi (damga pulu) uygulamalarının kaldırılarak pul basım ve kullanım giderlerinin asgari düzeye indirilmesi. Ayrıca, diğer miktarlardaki pulların tüm tahsil amirliklerinde tedarikini veya pul bedelinin makbuz karşılığı tahsilatı sağlanarak, bu konuda halkın yaşadığı zorluklar ve zaman kayıpları önlenmesi.”
BAYINDIRLIK VE ULAŞTIRMA BAKANLIĞI… TRAFİK GÜVENLİĞİ SİSTEMİ
Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı bünyesinde, eğitim, denetim, mühendislik, acil hizmetler, açığa çıkarma, değerlendirme ve teşvikten oluşan trafik güvenliği sisteminin hayata geçirilmesi; okullarda trafik eğitimlerinin artırılarak gençlerin trafik güvenliğine dair duyarlılığının artırılması hedefleniyor.
Yeni hükümet, sürücü ehliyetlerinin veriliş şekline ve sınav sistemine uluslararası standartlar getirilerek mevcut keyfi uygulamaların sonlandırılmasını, motorlu araç eğitiminde çağdaş, yenilikçi ve uluslararası standartlara sahip müfredatla hizmet veren ve aynı zamanda ölçülebilir, değerlendirilebilir objektif bir sınav sistemi hayata geçirilmesini, şoför okullarındaki eğitmenlerin belirli bir müfredat dahilinde eğitim tazelemelerinin sağlanmasını programına aldı.
“YABANCI UYRUKLULARA EHLİYET KRİTERLERE BAĞLANACAK”
Buna göre, trafik güvenliğini sağlama adına, geçici bir süre için ülkede ikamet edecek yabancı uyruklu şahıslara ehliyet verilmesi belirli kriterlere bağlanacak.
Ulaştırma alanında projeler geliştirilerek, hibe nitelikli kaynaklar yeni yolların yapılması ve var olan yolların yenilenmesi için azami oranda kullanılacak.
AKILLI TRAFİK KONTROLÜ SİSTEMLERİ
Teknolojiden yararlanılarak akıllı trafik kontrolü sistemleri kurulacak.
Trafikte başka tedbirler yanında, resmi hizmet araçlarına, okul servis araçlarına, ağır yük taşıma araçlarına, kiralık araçlara, turistik taşıma izni olan araçlara hız kontrol cihazı (takometre veya GPS) takılması zorunlu kılınacak.
Hız tespit kameraları etkinleştirilerek, cezaların daha erken tebliğ edilebilmesi sağlanacak ve cezalardan elde edilecek gelirler de yollardaki güvenlik zafiyetlerinin giderilmesi için kullanılacak.
TELEKOMÜNİKASYON
Telekomünikasyon Dairesi’nin daha kaliteli ve çağdaş hizmet verebilmek için yapısal olarak geliştirileceği belirtilen hükümet programında, “Yapısal olarak geliştirilmiş Telekomünikasyon Dairesi’nin dahil olacağı bir kamu-özel ortaklığı kurularak üçüncü GSM operatörünün uluslararası bir ihale sonucunda kurulması değerlendirilecektir…Türkiye ile KKTC arasında yeni bir fiber optik bağlantısının kurulması için gerekli girişimler yapılacaktır. Fiber altyapı yatırımlarının önce 4.5G ve ileride de 5G ihalelerine çıkabilecek şekilde yapılması sağlanacaktır ” denildi.
DAR GELİRLİ AİLELERE ÜCRETSİZ İNTERNET
Halkın cep telefonu ücretlerinin azaltılmasını sağlayacak bazı önlemlere de yer verilen hükümet programında, çocuklu ve dar gelirli ailelere ücretsiz internet erişimi sağlanarak çocukların çağdaş gelişim araçlarından mahrum kalmalarına izin verilmeyeceği belirtildi.
TOPLU TAŞIMA
Gerek şehir içi gerekse şehirlerarası güzergahlarda düzenli ve saatleri önceden belirlenmiş toplu taşıma hizmeti verecek bir yapı oluşturulacağı; toplu taşımacılığın tek bir çatı altında toplanması ve tüm kırsal kesimlere de hizmet verebilecek bir kooperatifleşmenin teşviki yönünde gerekli adımların atılacağı; “T” izinsiz araçlar ile ciddi boyutlarda kayıt dışılık ve haksız rekabet yaratan korsan taşımacılıkla etkin mücadele edileceği; İzin Kurulu’nun siyasi müdahalelerden arındırılmış ve işinin ehli kişiler tarafından yönetilen bir yapıya kavuşturulacağı kaydedilen hükümet programında, “Üniversitelerin taşımacılık alanında çeşitli nedenlerle vermeye başladıkları hizmetin, bu alandan gelir elde eden insanları olumsuz etkilemeyecek bir iş birliği modelinde verilmesi sağlanacaktır” ifadesi de yer aldı.
ERCAN HAVALİMANI
Yat limanlarının yasal altyapısının oluşturularak deniz taşımacılığında yerel istihdam sağlayacak yatırımların teşvik edileceği; Ercan Havalimanı’nın, kamu menfaatleri doğrultusunda etkin yönetilmesi ve işletmenin doğru şekilde denetlenmesi için gerekli adımlar atılacağı kaydedilen hükümet programında, Geçitkale Havalimanı’nın da atıl durumdan çıkarılıp, kamu yararına olacak şekilde işlevsel hale getirileceği ifade edildi.
Gazimağusa’nın kirli sanayiden arındırılacak, halk denizle kavuşturulacak ve bu ilçemizin tarihi ve kültürel zenginlikleri bir turizm markasına dönüştürüleceği belirtilen programda, iç limanın yat turizmi, dış limanın kruvaziyer limanına dönüştürüleceği kaydedildi.
Uçak biletlerinin pahalılaşmasına önlem alınması; turistlerin uygun ulaşımı için charter ve tarifeli seferlerle etkin çözüm yöntemleri geliştirileceği; posta hizmetlerinin etkinleştirileceği ve “Posta Güvenlik Sistemi” otomasyon sisteminin bir parçası haline getirileceği de hedefler arasında sıralandı.
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI… GENÇLER ARASINDA İŞSİZLİĞİ KALDIRMAK ÖNCELİKLİ HEDEF
4 partili koalisyon hükümeti, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde yürütülecek çalışmalarda, çalışma yaşamında sürdürülebilir büyüme hedefleriyle uyumlu istihdam imkanlarının geliştirilmesi ve uluslararası normlara ulaşılmasını; sosyal güvenlik alanında ise norm ve standart birliği sağlanması yanında mali sürdürülebilirliğe sahip, kaliteli hizmet sunan ve nüfusun tümünü kapsayan bir yapı oluşturulmasını hedefliyor.
Özellikle gençler arasındaki işsizliği ortadan kaldırmak için iş ve işçi bulma mekanizmaları fonksiyonel hale getirilecek ve etkin bir şekilde denetleneceği, işgücü ihtiyacının öncelikli olarak yerel işgücünden sağlanmasının temel hedef olduğu kaydedilen hükümet programında, “İstihdam Destek Merkezi tarafından yerel işgücü istihdamının teşvik edilmesi amacıyla uygulanacak politikalara paralel bir şekilde yabancı işgücünün kademeli bir şekilde sınırlandırılması hedeflenmektedir” denildi.
ÇALIŞMAK İÇİN GELECEK YABANCILARDAN İYİ HAL BELGESİ İSTENECEK
Programda göre, yabancıların çalışma izinlerini düzenleyen mevzuat değiştirilecek, çalışma izinleri ile ilgili olarak çalışmak üzere ülkeye gelecek olanlardan “iyi hal” belgesi istenecek ve bu husus titizlikle gözetilecek.
İş sağlığı ve güvenliği çerçevesinde inşaatlar başta olmak üzere iş yerleri gerektiği şekilde denetlenecek, konuyla ilgili mevzuat “sıfır tolerans” ilkesi çerçevesinde uygulanacak.
Özel sektörde sendikalaşmayı teşvik edecek düzenlemeler süratle Meclis’in gündemine getirilecek; çalışma koşullarının ve çalışma saatlerinin iyileştirilmesi gerektiği bilinci içerisinde tüzük çalışmaları için çalışma başlatılacak.
İnşaatlarda iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının daha etkin ve verimli bir şekilde yürütülebilmesi amacıyla “İnşaatlarda İş Sağlığı ve Güvenliği Tüzüğü” değiştirilecek; AB müktesebatına uyumu sağlayacak olan İş (Değişiklik) Yasası’nın yürürlüğe girmesi sağlanacak.
ASGARİ ÜCRET
Asgari Ücret Yasası değiştirilerek, Komisyon’un daha katılımcı bir anlayışla oluşturulması da yeni hükümetin hedefleri arasında.
İş Uyuşmazlıklarının Davasız Halli Yasası hazırlanması; işyerlerinde cinsiyete dayalı dolaylı ve dolaysız ayrımcılığı ve cinsel tacizi yasaklayan “Kadın ve Erkeğe Eşit Muamele ve Fırsat Eşitliği Yasası”; cinsiyet, ırk, renk, dil, din, mezhep, inanç, etnik köken, felsefi veya siyasi görüş, sosyal statü, medeni hal, cinsel yönelim, cinsiyet kimliği, engellilik, yaş ve benzeri temellere dayanan her tür ayrımcılığa karşı “Ayrımcılığı Önleme Yasası” çıkarılması hükümet programında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın görevleri arasında sayıldı.
Sosyal Sigortalar ve İhtiyat Sandığı primlerinin gerçek kazançlar üzerinden tahsil edilebilmesi için çalışmalar başlatılacağı ve tek tip bordro uygulamasına geçileceği kaydedilen hükümet programında, sanatçı ve sporcuların mesleklerini güven içinde icra edebilmeleri için sigortalanmalarının önünün açılacağı, bu amaçla yeni düzenlemeler yapılacağı kaydedildi.
Sigortalarla ilgili yasalar altında verilen hizmetlerin elektronik ortamda yapılabilmesinin sağlanacağı; “E-tahsilat” uygulamasının tamamlanmasıyla vatandaşlara internet ortamında prim ödeyebilme kolaylığı getirileceği; yaşlı, engelli ve korunmaya muhtaç yurttaşlara verilen hizmetlerin çeşitlendirilmesi ve iyileştirilmesi, yeni bir huzurevi yapılması amacıyla çalışmaların hızlandırılacağı belirtildi.
Çocukların korunması ve haklarının iyileştirilmesi için ilgili yasalarda değişikliklere gidileceği, soyadı ve verasetle ilgili yasaların da günün koşullarına uyumlu hale getirileceği kaydedilen hükümet programında, sosyal hizmetler, engellilere nakdi yardımlar, engellilerin istihdamı, genç suçluların topluma kazandırılması için Gençlik Rehabilitasyon Merkezi’nin kurulması, Özel Gereksinimli Bireyler Merkezi yapılması da hedefler arasında yer aldı.
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI… BELEDİYELERİN YATIRIMLARI İÇİN ORTAK GELİR HAVUZU
Hükümet programında, İçişleri Bakanlığı bünyesinde yürütülecek çalışmalarla, yerel yönetimleri sürdürülebilir mali ve idari yapıya kavuşturmak için kontrol birimleri kurulacağı ve yerel yönetimlerin yeniden yapılandırılacağı belirtildi.
Belediye meclislerinin yetki ve sorumluluklarının güçlendirilmesinin sağlanacağı; Taşınmaz Mal Vergisi’nin güncelleneceği ve belediyelerin çağdaş hizmet sunmalarının sağlanacağı; yerel yönetimlerce toplanan vergi ve harçların güncel maliyetler üzerinden yeniden gözden geçirileceği; alt ve üst limit oranlarının asgari ücrete endeksli değiştirileceği, ayrıca, otellerde konaklayan turist başına sabit vergi uygulamasına geçilerek mali yapıları güçlendirileceği kaydedilen programda, belediyelerin ihtiyaç duyduğu yatırımları yapabilmeleri için ortak gelir havuzu yaratılacağı dile getirildi.
Hükümet programında, ilçelerin ve emirname bölgelerinin imar planlarının üniversiteler ve özel sektörden de hizmet alınarak mümkün olan en kısa süre içerisinde tamamlanması hedefiyle sürdürülen çalışmaların Ülkesel Fiziki Plan kapsamında yeniden gözden geçirilerek ve kamu yararı gözetilerek sonuçlandırılacağı ifade edildi.
Sosyal konut projeleri, yabancılara yönelik mal satışında mevcut prosedürlere ilişkin bazı esneklik ve kolaylıklar da bakanlığın hedefleri arasında sayıldı.
YURTTAŞLIK VE ÇALIŞMA YASALARINDA DEĞİŞİKLİK
4 partili koalisyon hükümetinin programına göre, Yurttaşlık Yasası’nda ve Çalışma Yasası’nda değişikliğe gidilecek, yurttaşlık verilmesine dair kriterler keyfi uygulamaları önlemek için yeniden düzenlenecek, yurttaşlık verilmesine bazı sınırlamalar konulacak, belirli süreler ertesinde beyaz kimlik uygulamasıyla çalışma izinli olarak ülkede bulunan yabancıların seçme seçilme hakkı hariç tüm yurttaşlık haklarını kazanmaları imkanı yaratılacak, yeni yurttaş olanların yurttaş olmalarından sonraki ilk genel seçimde oy kullanmamaları benzeri kurallar yürürlüğe konulacak.
Merkezi Cezaevi personelinin özlük hakları ve çalışma koşullarının iyileştirilmesinin sağlanacağı; yeni cezaevi projesinin bitirilmesine kadarki sürede mevcut cezaevindeki mahkum ve tutukluların koşullarının uluslararası standartlar çerçevesinde iyileştirileceği, bir de denetim birimi kurulacağı kaydedilen programa göre, cezaevinde suç türleri ve yaş gruplarına göre ayrım yapılarak özellikle çocuk ve genç suçluların yargılanmasında ve ıslah edilmesinde yapıcı ve koruyucu düzenlemeler getirilecek.
GECE KULÜPLERİ İÇİN YASAL DÜZENLEME
Muhtarların, çağın gereklerine uygun şekilde, güncel ve güvenilir bir veri bankasına erişiminin mümkün kılınması ve muhtarlıkların yaşadığı bina sorununun çözülmesi; gece kulüplerinde hukuksuz ve insan haklarını ihlal eden uygulamaların önüne geçilmesi için gerekli yasal düzenleme yapılması ve bu bağlamda, kulüplerdeki çalışma ve yaşam koşulları iyileştirilmesi de İçişleri Bakanlığı’nın yapacağı çalışmalar arasında yer aldı.
TURİZM VE ÇEVRE BAKANLIĞI
Hükümet programına göre, Turizm ve Çevre Bakanlığı bünyesinde, bölgesel farklılıklara ve rekabet üstünlüğüne dayalı, sürdürülebilir bir turizm modelinin oluşturulması için çalışmalar devam edecek.
Her bölgenin kendi markasının oluşturulmasına yönelik destinasyon algısının iyileştirilmesine hız verileceği belirtilen programda, İsrail, Türkiye, İngiltere Almanya piyasalarındaki tanıtma ve pazarlama faaliyetleri artırılacağına değinildi.
OTEM’in tam donanımlı olarak eğitim faaliyetlerine başlaması; Turizm Örgütü’nün kurulmasına ilişkin yasa ile ilgili çalışmaların tamamlanması; alternatif turizm modellerine yönelik bölgesel faaliyetlerin artırılması; Turizm Gelişim Yasası’nın günün koşullarına göre tadil edilmesini öngören hükümet, Bafra turizm yatırım bölgesinde arazi tahsis edilen yatırımların turizm sektörüne kazandırılması için yasal takiplerinin yapılacağını da belirtti.
Yeni turizm yatırım alanı olarak belirlenecek arazilerin ihale yöntemi ile kiralanmasının sağlanacağı vurgulanan programda, Girne Antik Limanı’nın restore edilmesi; mendireğin uzatılarak yeni bir yat limanı ile birlikte eğlence ve dinlence alanlarının oluşturulması da yer aldı.
Turizmde yerli üretimin destekleneceği ve yerli istihdamın artırılacağı belirtilen programda, Lefkoşa’da tam donanımlı Merkezi Arkeoloji Müzesi açılacağı ve mevcut müzelerin yeniden düzenleneceğine yer verildi.
ST HİLARİON’A TELEFERİK
St. Hilarion Kalesi’ne Girne Bölgesinden ulaşım için teleferik inşasına yönelik çalışmalar yapılması öngörülen programda, Bakanlar Kurulu kararıyla onaylanacak AB’ye uyumlu çevre politikasının hayata geçirileceği ve Çevre Yasası’nın güncelleneceği de yer aldı.
ÇEVRE
Programda, çevreye yönelik yapılması öngörülen icraatlar, Çevre Denetim Tüzüğü çıkarılması, bilginin paylaşılması; dokuzuncu sınıflara yönelik çevre dersinin tüm sınıflar için müfredata girmesi için çalışmaya devam edilmesi; Çevre eğitiminin ‘zorunlu’ hale getirilmesi ve ‘Çevre Eğitim Merkezi’ kurulması; Avrupa Birliği uzmanları tarafından hazırlanan Entegre Atık Yönetimi Planı’nın Bakanlar Kurulu’na sunulması vb. şeklinde sıralandı.
ÇÖP ALANLARI
Ülke genelindeki tüm çöp alanlarının kapatılacağı, rehabilite edilerek, katı atıkların düzgün ve düzenli bir şekilde Güngör katı atık düzenli depolama alanına getirilmesi için transfer istasyonları yapılacağı kaydedilen programda, katı atık ithaline izin verilmeyeceği ve “kirleten öder” ile “atığı üreten sorumludur” ilkelerinin hayata geçirileceği belirtildi.
Yeşil atıkların kompostlama yöntemi ile değerlendirilmesi için çalışma yürütüleceği de vurgulanan programda, “CMC maden alanı rehabilitasyonu ve sonrasında yapılacak olan tüm ekonomik faaliyetler için Lefke Belediyesi, LAÜ, bölge halkı ve sivil toplum örgütleriyle iş birliği yapılacaktır…Biyolojik çeşitlilik haritası çıkarılacaktır” denildi.
Kentlerde mevcut boş yeşil alanlar için proje ve uygulama çalışmalarına başlanacağına da işaret edilen programda, Sürekli Atıksu İzleme Sistemi’nin (SAİS) kurulumuna ilişkin çalışmaların sonlandırılacağı ve deniz kirliliği envanter çalışması yapılacağı belirtildi.
Kıyı Yönetimi Master Planı’nın hazırlanması ile ilgili yetkili kurum olan Limanlar Dairesi işbirliği ile çalışma başlatılacağı, Stratejik Çevresel Değerlendirme Tüzüğü’nün tamamlanacağı kaydedilen programda, TC Başbakanlık AFAD ile yapılacak bir protokol ile yeni istasyonların kurulumu ve bilgi alış-verişi sağlanacağı da ifade edildi.
Programda, “İslam ülkeleri Meteoroloji Genel Müdürleri toplantısının ülkemizde gerçekleştirilmesi için çalışmalar yapılarak ülkemiz tanıtımına katkı sağlanacaktır” denildi.
TARIM VE DOĞAL KAYNAKLAR BAKANLIĞI
Tarımsal üretimin devamı, sürdürülebilir halde tutulması ve gelişmesi için ciddi politikaların hayata geçirilmesinin şart olduğuna dikkat çekilen programda Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı altında verilecek hizmetler de sıralandı.
Tarımsal araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) çalışmalarını yürütmenin önemine işaret edilen programda Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı’nın tarım vizyonu şöyle sıralandı:
“Kırsal kalkınma odaklı; Ekonomik, sosyal ve çevresel sürdürülebilirliği hedefleyen; Gıda güvenliğini esas alan sertifikalı ve nitelikli üretime dayalı; Rekabet gücü ve ihracat kabiliyeti yüksek; Tüm alanlarda mutlak kayıtlılık ve izlenebilirliğe sahip; Tarafsız, şeffaf, hesap verilebilir güçlü bir idari yapılanma ve mevzuatla yönetilen bir tarım sektörü oluşturmak.”
GIDA GÜVENLİĞİ
“Hem ülke içinde üretilen gıda ürünlerinin, hem de ithal edilenlerin güvenliğinin mutlak temini koşuldur” denilen programda, tarımsal üretimin destekleneceği de vurgulandı.
Programda, Genel Tarım Sigortası Fonu’na da değinilerek, Fonun bitkisel ve hayvansal üretim yapılan her bölgeye ve ürüne mümkün olan en geniş kapsamlı sigorta güvencesi sağlayacak bir yapıya kavuşturulacağı ifade edildi.
SERTİFİKALI ÜRETİM
Toprak Ürünleri Kurumu’nun piyasada üretici ve tüketici dengesini ve yararını gözeterek müdahalede bulunabilecek biçimde yeniden yapılandırılmasının sağlanacağı; Sertifikalı üretim (organik, GLOBALG.A.P., vb.) özel olarak destekleneceği ve tüm üretim dallarında nihai hedef olarak öngörüleceği; iyi tarım uygulamalarına yönelik mevzuatın gecikmesiz biçimde ve eksiksiz olarak hazırlanacağı sıralanan hükümet programında, “Ülkemiz, coğrafi/ekolojik özellikleri nedeniyle, turfandacılık ve seracılık için son derece elverişlidir” denilerek bu sektörde, işletme büyüklüklerinin optimal seviyeye taşınması için gerekli girdi desteğine ek olarak, modern seracılığa geçişin sağlanabilmesi için hibe veya uygun koşullarda kredi desteği sağlanacağına dikkat çekildi.
HAYVANCILIK
Hükümet programında, kaliteli kaba yem üretiminin özellikle teşvik edileceği, çayır ve mera arazilerinin kayıt altına alınması, korunması ve kullanımına ilişkin düzenlemeler yapılacağı ve kamuya ait tarımsal kuru arazilere ilişkin yeni bir düzenlemeye gidilerek, bu alanların çok yıllık biçimde ve öncelikle hayvancılık işletmelerinin kaba yem ihtiyacını karşılamaya yönelik olarak kullandırılacağı belirtildi.
Programda tarım ile ilgili, ana hatlarıyla şunlar yer aldı:
“Hayvansal üretimde arz dengesinin sağlanması için çok yıllık süt ve et talep tahminleri yapılacak; Süt ve et sektörü içerisinde küçükbaş hayvancılığın payının artırılması için yürürlükteki destek uygulaması geliştirilecek, küçükbaş hayvan sütünün süt sanayiine ulaşabilmesi için teknik ve yasal düzenlemeler yapılacak; ‘Kuzey Kıbrıs Süt Sektörü Hellim Ticareti Stratejisi ve Eylem Planı’ güncellenerek uygulanacak; Süt Endüstrisi Kurumu sektörün gereksinimlerine uygun biçimde yeniden yapılandırılacak; Damızlık işletmelerinin kayıt altına alınması, damızlık hayvan işletmeciliğinin geliştirilmesi, ön soy kütüğü-soy kütüğü kayıtlarının eksiksiz tutulmasının sağlanması, hayvan ırklarının ıslah çalışmaları ve buna dayalı ıslah yasasının yürürlüğe girmesi öncelikli olarak ele alınacak: Her konudaki tarımsal işletmelerin en uygun ölçek büyüklüğünün belirlenmesi ve tüm işletmelerin bu düzeyi yakalaması için mevzuat ve destekleme modeli, bu hedefin yakalanabilmesine olanak sağlayacak biçimde yeniden ele alınacak; Aile işletmeciliğinin korunması ve gelişerek devamının sağlanması için de optimal seviyenin altındaki aile işletmelerinin işletme verimliliğini yakalayabilmesine zemin yaratmak için kırsal alanda kümelenme modeli ile bir araya gelmeleri ve faaliyetlerini sürdürmeleri teşvik edilecek; Kooperatifleşmenin yeniden cazip hale geleceği bir destekleme modeli geliştirilerek uygulanacak.”
DENİZSEL CANLILAR VE ARICILIK
Denizel canlı kaynakları, su ürünleri ve balıkçılık alanlarında bilimselliğe dayalı, sürdürülebilir, planlı bir üretimin hedeflendiği de kaydedilen programda, ihtiyaç duyulan yasal altyapı eksikliklerinin hızla giderileceği ifade edildi.
Arıcılığa da değinilen programda, “Marka değeri yüksek ve kendi kendine yetebilen bir arıcılık sektörü yaratabilmek için gerekli mevzuatı da içerecek bir planlamaya gidilecek, Kıbrıs Arısı’nın korunup çoğaltılması da dahil, sektörün güvenli gelişimi sağlanacaktır” denildi.
Programda, gelişmekte olan turizm sektörünün tarım sektörüne bugünkünden çok daha fazla katkıda bulunmasının en önemli hedeflerden olduğu da vurgulandı.
TC’DEN GELEN SU
“Türkiye Cumhuriyeti’nden deniz altına döşenen borularla adamıza gelen su, çok önemli bir fırsat ifadesidir” denilen programda bu konuda yapılacak çalışmalara da yer verildi.
“Bu sudan olası en rasyonel biçimde yararlanılması şarttır” denilen hükümet programında, “Türkiye Cumhuriyeti ile 2 Mart, 2016 tarihinde imzalanan uluslararası anlaşma hükümlerine bağlı olarak gözden geçirilecek ve yeniden kendi kurumlarımızın kontrol, denetim ve sorumluluğu altına alınacaktır” ifadesi yer aldı.
ALINACAK ÖNLEMLER
Programa göre tarım sektörünün toplam istihdam payını artırmak ve bu işle iştigal edenlerin refah düzeyini geliştirmek için alınacak başlıca önlemlerin bazılar şöyle:
“Bakanlık ve bakanlığa bağlı daire ve kurumlar yeniden yapılandırılacak; Üretici örgütlerinin ürünlerini satılabilir bir kalite düzeyinde yetiştirmelerine ve pazarlayabilmelerine zemin yaratılacak; Üretimden tüketime kadar, AB ve uluslararası standartlara uygun gıda ve yem güvenliği sağlanacak; Hayvan Hastalıkları İle Mücadele Programının kapsamı genişletilecek hayvan ve hayvansal ürünlerin AB ve uluslararası ticarete açılması sağlanacak ve ekonomik kayıplar önlenecek; Çevreye duyarlı ve etkin bitki sağlığı tedbirleri ile kalite korunacak ve bitkisel üretim artırılacak; Tarımsal üretim kaynakları korunarak mevcut su kaynakları en verimli şekilde kullanılacak; Bitkisel ve hayvansal üretimde istikrarın sağlanması için gerekli önlemler alınarak, destek ve teşvikler bu amaca uygun olarak revize edilecek; Balıkçılık faaliyetleri bir devlet politikası haline getirilecek; Tarımsal üretimde verimliliği ve sürekliliği gözeten bir ticaret rejimi oluşturulacak; Entegre Tarım Bilgi Sistemleri’nin oluşturulmasına yönelik çalışmalar başlatılacak ve öncelikle Çiftçi Kayıt Sistemi ve Hayvan Kayıt Sistemi kurulacak; Orman alanlarımızın etkin bir şekilde korunarak geliştirilmesi için kapsamlı çalışmalar yapılacak ‘yangın koruma ve yangına müdahale sistemi’ kurulacak”
TAŞ OCAKLARI AZALTILACAK
Ülkede faaliyet gösteren taş ocakları salt malzeme üretimine odaklanan değil, çevre ile uyumlu işletmecilik anlayışıyla faaliyetlerini sürdüren sanayi tesisleri haline getirileceği ve 56 olan taşocağı sayısının azaltılacağı belirtilen programda, göletlerin verimliliğinin artırılması ve yer altı sularının beslenmesi için planlar oluşturulacağı da kaydedildi.
SU YÖNETİMİ
Hükümet, “Tarım, Çevre ve Doğal Kaynaklardan sorumlu bakanlıklar, AB Su Çerçeve Direktifi ve Çevre Yasası’nın öngördüğü üzere Su Havzası Yönetim Planları hazırlayacak. Böylece su kaynaklarının ve kütlelerinin (dereler, göletler, kıyı suları) kalitesi ve miktarı hakkında envanter oluşturulacak” diyerek, KKTC’de su ile ilgili uygulanacak her politikanın, strateji ve proje Çevre Yasası’na ve Avrupa Birliği’nin Su ve Çevre ile ilgili müktesebatına uyumlu olacağını vurguladı.
Ülkedeki bütün su kaynaklarının kalite ve miktar olarak sürdürülebilir şekilde işletilmesini yönetmek maksadıyla, belediyeler, sulama birlikleri, KTMMOB ve merkezi yönetimin temsil edildiği özerk Su Kurumu kurulacağına işaret edilen hükümet programında, su temin projesi kapsamında Türkiye Cumhuriyeti’nden gelen suyun işletilmesine ilişkin projenin ihale dosyasının hazırlanması ve değerlendirilmesi sırasında Merkezi Yönetimin, Su İşleri Dairesi’nin, Belediyelerin ve KTMMOB’un görüşlerinin dikkate alınacağı belirtildi.
SAĞLIK BAKANLIĞI
CTP-HP-TDP-DP Koalisyon Hükümet Programı’nda, Sağlık Bakanlığı’nın hedefi “ülkenin altyapı, mali ve insani kaynaklarını seferber ederek, geliştirerek, kaliteli, eşit, ulaşılabilir, sürdürülebilir ve çağdaş bir sağlık hizmeti üretmek ve sunmaktır” şeklinde verildi.
“Bu amaçla aşağıda sıralanan çalışma ve reformların ivedilikle yapılması planlanmıştır” denilen programda yapılacaklar özetle şöyle sıralandı:
“Sağlık Bakanlığının reorganizasyonu; Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinin güçlendirilmesi; İkinci Basamak Sağlık Hizmetlerinin güçlendirilmesi; Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi’nin geliştirilmesi ve güçlendirilmesi; Sağlığın Finansmanı, Devlet bütçesinden sağlık hizmetlerine ayrılan pay arttırılacaktır; Otomasyon; Mevzuatın Tamamlanması için Kamu Sağlık Çalışanları (değişiklik) Yasası, Döner Sermaye Yasası, Genel Sağlık Sigortası Yasası, Hasta Hakları Yasası hayata geçirilecektir. Yataklı Tedavi Kurumları Dairesi (Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları) Yasası güncellenme çalışmaları tamamlanacak. Gıda güvenliğinin sağlanması için yapılan yasal çalışmalar sonuçlandırılacak; Koruyucu Sağlık Hizmetleri öncelikli hedef. Tütün ve tütün ürünlerinin kullanımı, madde bağımlılığı, kronik, bulaşıcı ve genetik hastalıklar gibi sağlıklı yaşamı tehdit eden unsurlara karşı etkili çalışmalar başlatılacak; Yeni Hastaneler ve Birimler olusturulacak; Acil ve 112 Hızır hizmetleri güçlendirilecek; Planlama; İlaç Yönetimi; Hasta Birimleri; Kalite Kontrol ve Standardizasyon; İşçi Sağlığı ve Güvenliği için işyerlerinde İş Yeri Hekimliğinin kurumsallaşması için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile birlikte İş Yeri Hekimliği çalışmaları yapılacak; Sağlık Turizmi ve turist sağlığı konularında çalışmalar yapılacak”
EKONOMİ VE ENERJİ BAKANLIĞI… SAĞLIKLI BİR EKONOMİK BÜYÜME VE TOPLUMSAL REFAH
Sürdürülebilir ekonomik büyümenin sağlanmasındaki asli unsurların başında dış pazar odaklı, yüksek katma değerli ve yenilikçi üretim modelinin izlenmesinin geldiği belirtilen hükümet programında, üretimin, beraberinde istihdamı getirdiği, istihdamın ise ekonomi politikalarının nihai amacı olan toplumsal refah düzeyinin yükseltilmesini mümkün kıldığı kaydedildi.
Yeni hükümet döneminde, Ekonomi ve Enerji Bakanlığı bünyesinde yürütülecek çalışmalarla, sektörel büyümeyi hedefleyen ekonomi politikaları ile büyümede sürdürülebilirliğin sağlanması adına, toplum içerisindeki gelir yakınlaşmasını mümkün kılacak istihdam alanlarının yaratılması için paydaşlarla birlikte hedef ve stratejiler geliştirileceği vurgulandı.
“Ülkenin tarihi, kültürel ve doğal yapısı ile ekonomik değere dönüştürülebilecek nitelikteki kaynaklarımız dikkate alınarak oluşturulacak doğru politikalar sayesinde sağlıklı bir ekonomik büyüme ve toplumsal refah seviyesine ulaşılması sağlanacaktır” denilen programda, paydaşlarla sürekli istişare içinde olunacağı, yatırım ortamının, ilgili paydaşlardan da gerekli katkılar alınarak, iyileştirileceği, yatırım teşviklerinin bölgesel kalkınma önceliklerinin hayata geçirilmesini sağlayacak şekilde yeniden düzenleneceği anlatıldı.
Yatırım teşviklerinin temel amacının tüm sektörlerde yenilik, Ar-Ge ve girişimciliğin desteklenmesi ve istihdam edilebilirliğin artırılması yoluyla bölgesel kalkınma potansiyellerinin ekonomiye kazandırılması olacağı belirtilen hükümet programında, teşvikli özel sektör yatırımlarının, yüksek etki yaratabilmesi ve katma değerinin artması için kamu yatırımları ile arasında eşgüdüm sağlanacağı yer aldı.
Bütüncül bir teşvik sisteminin yaratılması, başta bilişim, telekomünikasyon, enerji ve turizm sektöründe kullanılacak ürünlerin üretimi olmak üzere reel sektör yatırımlarına önem verilmesi, kamusal kaynakların ekonominin makro dengelerini bozmayacak şekilde yönetilmesini sağlamak amacıyla mali disiplini koruyan şekilde hareket edilmesi; girişimci, yenilikçi, kooperatifçi yaklaşım ile üretimde ilgili paydaşların bir araya gelmesiyle oluşturulan ve birçok ekonomik yarar sağlayan “kümelenme”ye öncelik verilmesi, katma değeri ve küresel rekabet edebilirliği yüksek, sertifikalı, kaliteli ve çevre dostu mal ve hizmet üretimi ile bunların profesyonel pazarlamasının yapılması sağlanması da hedefler arasında.
Ekonomik büyüme ve istihdam yaratma politikalarının özel sektör odaklı oluşturulacağı belirtilen hükümet programına göre, iş kurma işlemleri pratikleştirilecek ve süratlendirilecek.
“Hedefimiz, yatırım ortamındaki aksaklıkları, bürokratik engelleri ve verimsizlikleri ortadan kaldırarak özel sektörün sürdürülebilir şekilde gelişmesini ve bu sayede ülke ekonomisinin sağlıklı büyümesi sağlamaktır. E-devlet uygulamasına mümkün olan en kısa zamanda geçilmesi için atılacak adımlar desteklenecektir” denilen programda, KOBİ’lerin finansmana erişimine katkı koyulacağı; KOBİGEM’in kurumsal yapısının güçlendirileceği, Fasıl 113 Şirketler Yasası AB mevzuatına uygun olarak güncelleneceği; Sanayi Bölgeleri ilgili paydaşlarla da görüşülerek rehabilite edileceği, üretilen değerli ürünlerin katma değerini de artırıp “Niş Ürün (seçkin ürün)” olarak piyasalara sunulmasının sağlanacağı, süt, narenciye ve zeytin ürünlerinde bu yöntemle uluslararası platformda markalaşmaya gidileceği belirtildi.
Teknoloji transferi için yeni teknoparklar oluşturulacağı, mevcutların da işlevlerinin artırılacağı; teknoparklarda kuluçka merkezlerinin oluşturulabilmesi için ilgili oda ve kuruluşlarla işbirliği içinde yasal ve idari düzenlemeler gerçekleştirileceği, sanayide rekabet gücünün artırılabilmesi için kümelenme modelinin oluşturulması sağlanacağı, üretimdeki girdi maliyetlerini azaltan, kaliteli, düşük maliyetli ve çevre dostu enerji arz ve çeşitliliğinin sağlanması ana hedefi ile gereken tüm çalışmaların yapılacağı ifade edilen hükümet programında, enerji politikalarının uygulanmasından, izlenmesinden ve revizyonundan sorumlu olacak, bir Enerji Dairesinin uzman kadrolar içeren şekilde oluşturulacağı da yer aldı.
Hükümet yeni dönemde “boşa harcanan enerji en pahalı enerjidir” anlayışından hareketle, enerjinin doğru kullanılması ve israfın önlenmesi amacıyla kamu spotları hazırlatıp ülke çapında bir kampanya başlatacak.
Yeni binaların enerji verimliliği standartlarına uyumlu olmasını zorunlu kılınacak, var olan binalar ise belli bir takvim çerçevesinde kademeli olarak aynı standartlara kavuşturulması teşvik edilecek; binalarda enerji kimlik belgesi” uygulamasına geçilecek.
Özellikle kamu binalarından başlayarak ülke genelinde yüksek verimli ama düşük güçlü ampul ve cihazların kullanımı teşvik edilecek.
Üretimde kaynak çeşitliliğini, enerji güvenliğini, ucuz enerji kullanımını, bilimsel fizibilite sonuçlarını ve ekolojik dengeyi gözeten projeler hayata geçirilecek.
KIBTEK Yönetim Kurulu’nun atama şekli ve standartları ve/veya kriterleri, kurumun uzman bir ekibin idaresinde toplumsal yarar odaklı çalışmasını sağlayacak şekilde revize edilecek, bu kapsamda KIBTEK, daha etkin ve verimli çalışabilmesi, siyasi müdahaleden ve popülist yaklaşımlardan arındırılması maksadıyla özerkleştirilecek.
Kurumun mali yapısındaki mevcut sorunları çözmek amacıyla KIBTEK’in maliyet hesaplamaları üretim, iletim ve dağıtım olarak ayrıştırılacak.
TEKNECİK VE KALECİK’E FİLTRE
Doğu Akdeniz’de bulunması muhtemel doğal gaz kaynakları da göz önünde bulundurularak yakıt olarak fuel-oil’e nazaran çok daha çevreci olan doğalgaz ile üretim yapabilen santraller veya ileride doğalgazla üretim yapabilen santraller tercih edileceği belirtilen hükümet programında, Teknecik ve Kalecik santrallerinde çevreyi koruyucu önlemlerin ivedilikle alınacağı kaydedildi, “Bu bağlamda da gerek filtre uygulaması gerekse kükürt oranı düşük kaliteli yakıt seçimi ve diğer tüm uluslararası alanda kabul görmüş tedbirlerin üretim tesislerimizde alınması sağlanacak” denildi.
Elektronik sayaçlarda çoklu tarife uygulamasına geçilerek özellikle dar gelirlilerin daha ucuza elektrik tüketmesi sağlanacağı belirtilen hükümet programında KIBTEK’in yapılanmasıyla ilgili bazı düzenlemeler de yer aldı.
Elektrik maliyetlerini azaltmak için KIBTEK’e dair uygulanacak yapısal iyileştirmelere ek olarak daha verimli üretim santrallerine geçilerek yakıt tasarrufu sağlanması, elektrik birim maliyetini artıran faiz giderleri kademeli olarak sıfırlanması, etkin bir kaçak takip sistemi uygulamaya konulması, çevre dostu enerji üretimi için çevreye duyarlı yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı yaygınlaştırılarak halkın uluslararası piyasalarda fiyatları önemli derecede düşen enerji kaynaklarından yararlandırılması, Teknecik’e filtre takılması, çoklu tarife sistemine geçilmesi gibi önlemler de programda yer buldu.
