Pazarlıklar coğrafyasında masada şimdi Suriye var. Bir analistler ve tahminler çöplüğü olan Ortadoğu’da bir dünyalar savaşı yaşanıyor. Küresel güçlerden bölgesel güçlere yerel aktörlerden devlet dışı unsurların ve çok bileşenli terör guruplarına kadar dünya hesaplaşmasının özeti Suriye’de.
2011 yılında Dera’da daha iyi bir yaşam ve baskıcılara hesap sormak için başlayan barışçıl eylemler 2018 yılında çok uluslu bir hesaplaşmaya dönüştü. Türkiye 911 km kara sınırı 1000 yıllık derin tarihsel bağları, kültürel içice geçmişlik ve 3 milyonu aşkın Suriyeli misafirleri ile Suriye iç savaşından birinci derece etkilenen komşu ülke oldu.
Türkiye ABD ile FETÖ/PKK/YPG/DEAŞ ve dolaylıda olsa El Kaide’ye verdiği destek konusunda ters düşerken Esat’sız Suriye konusunda aynı noktada oldukları da bir gerçektir.Ankara Washington hattında Mart 2018 de ayında toplanacak olan “sonuç odaklı mekanizma” var. Başta Münbiç ve Fırat’ın doğundan Irak kuzeyine kadar ulaşan ABD korumalı PKK koridorunun geleceği için alınacak kararlar ve uygulamaları bu görüşmelerde şekillencek.
PKK-PYD, Rejim ile Afrin’i konusunda anlaşmış ya çalışsada başta alanın kontrolü ve PKK lı militanların konumu ve tanımlanması konusunda bir çok anlaşmazlık var.Rejim alanın tamamen kendine devredilmesi şartını PKK’ya dayatırken İran bölgeye yakın kasabalardaki yerel güçlerden bir konvoyu Afrin’e haraketlendirdi.
Araçlarda rejim bayrakları asılı olduğu halde.Türkiye Afrin’in yanı sıra Idlip’te, güneybatıda Suriye-İsrail sınırın kadar EL Nusra çatısı HTŞ’den alanda gölgesi devam eden DEAŞ’a ve ÖSO’nın en güçlü iki gurubu Ahrar Şam ve Nurettin Zengi -Cephet’ul Tahrir Suriye (Suriye Kurtuluş Cephesi) adı altında birleştiler- Hizbullah ve diğer şii guruplara ve Rejime kadar birçok unsuru içinde.Zaten Rusya üsleri ile alanda aktif bir küresel güç.
Türkiye Cenevre’ye karşı Astana’nın tahkim edilmesi ve Astana’nın da Soçi Zirvesi’ne elde ettiği kazanımları kendi güvenliği ve Suriye halkına barış getirmek için artan bir dinamikle kullanıyor.
Türkiye ile ABD arasında PKK ile mücadele üzerinden Suriye ve Irak’ta yapılanan teröre yuvaları konusunda bir kapışma var.Mc Master-Kalın ile Mattis-Canikli görüşmeleri ve nihayet Tillerson’un Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından kabulüyle Ankara en yüksek seviyede gelecekte atacağı adımları ve müttefikinden beklentileri Washington’a iletti.
Başkan Trump’la Cumhurbaşkanı Erdoğan arasında gerçekleşecek bir telefon görüşmesi ile liderler düzeyinde de pozisyonlar netleşti.
Mart’da toplanacak ikili “mekanizma” Türk-Amerikan ilişkileri için otobandan son çıkış noktası.Eğer sonuç elde edilmezse ilerisi çıkmaz sokak. Diğer dikkat çeken nokta ise Ankara’ya da ABD büyükelçisi atanmazken John Hannah ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi atanıyor.
FIRAT KALKANI-AFRİN- MÜNBİÇ
Türkiye’nin ÖSO ile birlikte kontrol ettiği Fırat Kalkanı bölgesi Suriye’nin en huzurlu bölgesi durumunda. Suriye iç savaşı süresince geri dönüşlerin en ciddi şekilde ilk olarak yaşandığı yerler bu alanın içinde kalıyor.
Kuzey’de Tabka baraj bölgesiyle birlikte ABD destekli PKK’nin Fırat’ın batısında denetimindeki iki yerden biri olan Münbiç’te PKK’nın kurduğu sözde yerel askeri meclis var.
Münbiç bölgesi Kuzey Suriye Federasyonu’nu adı altında ABD tarafından kurdurulan sözde kantonal yapılanmanın kağıt üzerinde parçası olmasa bile pratikte kuzey Suriye terör yapısı Afrin, Tel Rıfat, Münbiç, Sırrin, Aynul Arab, Tel Abyad, Ayn İsa, Tabka, Rakka, Rasulayn, Kamışlı, Tel Koçer, Malikiye, Şidadi, Haseke, Rimeylan içine alıyor.
Alanda YPG/YPJ ABD Özel Kuvvetleri’yle doğrudan irtibatı sağlayarak mesai yapıyor. Münbiç’in ABD açısından stratejik değeri etki alanında tuttuğu 3 bara ve Fırat nehrinin kenar çizgisi.Mart’da kurulacak komisyonda ileride işleyecek olası “mekanizmanın” en kritik netleşmesi gereken konu başlıklarından sadece biri.
TSK’nin ÖSO ile denetiminde bulundurduğu Fırat Kalkanı yüz ölçümü yaklaşık iki bin kilometrekare. Zeytin Dalı Harekatının yapıldığı Afrin dört bin, İdlip’in Astana’daki çatışmasızlık bölgeleri bağlamında gözlem 6’sı kurulan toplamda 12 olacak noktaları beş bin kilometrekare büyüklüğünde.
Yine ABD destekli PKK/YPG’nin kontrolünde kırk altı bin kilometrekare ye yakın bir bölge.PKK Suriye’nin 4’de 1’ini elinde tutuyor.Bu alanın kısa bir süre önce DEAŞ elinde olduğunda unutmamak gerekir.
Yukarıdan kısaca özetlemeye çalıştığımız Suriye’nin kuzeyindeki çıkmaz sokakta Türkiye Dünyalar savaşı içinde ülkesinin bekası için askeri ve siyasi gücüyle mücadele ediyor.
Bugün el ajandamıza baktığımızda Suriye’nin toprak bütünlüğünü rejimden daha çok savunan ve bunun için bedel ödeyen bir Türkiye var. Elbette sözde İsrail haritasındaki çift çizgide Nil-Fırat hattında Kudüs’ü savunan kahraman Mehmetçiklerimiz ve onun silah arkadaşları ÖSO askerlerinin verdiği destansı mücadeleyi unutmamak lazım.
Suriye savaşı safların giderek netleştiği bir noktaya gidiyor.Bir yanda küre etrafında toplanan Küreciler, öteki yanda Kudüs’ün savunucuları.Zaman kararını verecek olsada Suriye şimdilik bir çıkmaz sokak.
