"Borç 18 Milyar 800 Milyon TL’ye Yükseldi”

Maliye Bakanı Serdar Denktaş, aşırı borcun ülkenin kanayan yarası olduğunu kaydederek, borcun 18 milyar 800 milyon TL’ye yükseldiğini kaydetti.

Bu durum kamu maliyesini ve ekonomiyi olumsuz etkilediğini belirten Denktaş, “Kamu borç yükünün kontrol altında tutulması ve azaltılması birinci önceliğimiz olmak zorunda. İç borç yükünü azaltacak ödeme planlaması ile ödeme takvimi gündemimizin en önemli maddesi” dedi.

Maliye Bakanı Serdar Denktaş, 2018 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı’nı ele almaya başlayan Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komite toplantısının açılışında bütçeyle ilgili yaptığı sunumda, hem 2018, hem de geçtiğimiz yıllarla ilgili değerlendirmelerde bulundu.

EK MESAİLER 120 MİLYON TL

Bütçedeki sunumda Denktaş’ın en önemli vurgusu 120 milyon TL’ye ulaşan ek mesai ödemeleriyle ilgili oldu.

Ek mesailerin devamlı surette arttığını, adeta ikinci iş ve hak olarak görüldüğünü söyleyen Denktaş, “2017’de 120 milyon TL’ye ulaşan ek mesai ödemeleri sürdürülebilir değil” değerlendirmesinde bulundu.

Bu durumun sorgulanması gerektiğini ifade eden Denktaş, “Geçen dönem başlattığımız, ancak seçimler nedeniyle sonuca ulaştıramadığımız revizyon çalışmaları bu yıl içinde devam edecek. Rotasyonla, sağlıktan başlamak ve gerekli kaynak araştırmasını yapmak suretiyle yüzde 30 tasarrufla yaklaşık 2 bin kişinin istihdam edilebilmesine olanak sağlamak söz konu. Bunu mutlaka hayata geçirmek zorundayız” dedi.

Denktaş, “Ek mesailerin her yıl artarak sürdürülmesi Maliye Bakanlığı olarak başarısız olduğumuz tek konu. Bunun önümüze çıkmasına son verilecek” açıklamasında bulundu.

2018 bütçesinde 83 milyonluk bütçe açığı olduğunu, bütçede ana payı personel giderlerinin ve cari transferlerin tuttuğunu kaydeden Denktaş, “Personel, sosyal güvenlik ve cari transfer giderlerinin genel bütçe içerisindeki payı yüzde 76.73” dedi.

Denktaş, “83 milyon açığın yıl içinde kapatılacağına dair inanç teknik ekibimde var. Kendilerinden beklentim bu yıl içinde beni de öngörülerinin gerçekleşmesi yönünde yönlendirmelerdir” şeklinde konuştu.

Serdar Denktaş’ın sunumunda işaret edilen konular arasında, yerel gelirlerin 2017 mali yılı bütçesine göre yüzde 23.95 artırıldığı, Türkiye Cumhuriyeti’nin bu yılki yardımının 635 Milyon TL olduğu, mahalli kaynaklı yatırımlarının yüzde 40,45 artışla 175,8 milyon TL’ye yükseltildiği var.

Denktaş’ın açıklamasına göre, 5-6 yıldır sürekli borç devreden durumdaki Doğrudan Gelir Desteği ödemelerinde temiz bir sayfa açılması söz konusu. 2018 mali yılı bütçesinde belediyelerin katkısı da yüzde 23.58 artırıldı.

Serdar Denktaş, sunumuna, “Ülke bütçemizin en önemli sorunlarından biri giderlerin gelirlerden fazla olması noktasındadır” diyerek başladı.

Maliye Bakanı, bu durumun borçlanma ya da ödemelerin ötelenmesini sonucunu doğurduğunu belirtti.
Cari açığın kontrol altına alınması çabalarının başarılı seviyeye ulaştığını kaydeden Denktaş, şöyle devam etti:

“Sürdürülebilir kamu finansman dengesinin kurulması, gelir artırıcı tedbirler yanında harcama disiplinin sağlanarak kamu kaynaklarının verimli kullanılabilmesini teminen uygulanan maliye politikaları ile bütçe disiplini sağlanarak cari açığımızın kontrol altına alınma çabaları başarılı bir seviyeye ulaşmıştır. Gelecek için bunu sürdürme zorunluluğumuz önümüzde durmaktadır.

Kalkınmayı önleyici ve mali istikrarı bozan iç borç yükünü azaltacak ödeme planlaması ile ödeme takviminin oluşturulmasına bu yıl ağırlık verilecek ve ilk ödeme taraflarla da uzlaşılarak gerçekleştirilecektir.”

2013 mali yılının 45,4 milyon, 2014 mali yılının 32,4 milyon, 2015 mali yılının 104,1 milyon TL’lik bütçe açığıyla kapatıldığını anımsatan Denktaş, “Mali disiplinin sağlanması yönünde yapılan çalışmalar ve gelirlerin artırılması sayesinde 2016 Mali Yılı Bütçesi 20,8 milyon, 2017 Mali Yılı Bütçesi ise 78,5 milyon bütçe fazlası ile sonuçlanmıştır.”

Dentaş, şu rakamları paylaştı:
“2017 mali yılı bütçesinde 3 milyar 632 milyon olarak öngörülen yerel gelirler yüzde 14,85 artışla 4 milyar 171 milyon 300 bin TL’ye, 4 milyar 213 milyon 700 bin olarak öngörülen yerel giderler binde 69 artışla 4 milyar 242 milyon 700 bin TL’ye ve 581. 7 milyon olarak öngörülen yerel bütçe açığının ise yıl sonu itibarıyla yüzde 87,71 oranında bir azalışla 71,5 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. 2017 yılı bütçe öngörü ve gerçekleşme rakamlarına bakıldığında, 2017 yılı bütçe hazırlığına göre 2017 yılı için yüzde 5,23 olarak bütçede yer alan asgari ücret artış öngörüsü yüzde 18.59 olarak gerçekleştiği ve ayrıca TÜFE oranlarında DPÖ verilerine göre yapılan toplamda yüzde 7.1 artışa karşın gerçekleşmenin toplamda yüzde 16.14 ve hükümet kararı ile de 2011 sonrası işe girenler için toplamda yüzde 21 olarak uygulandığı yine ayrıca yıllardır çözülmeyen bir sorun olarak yurt içi tedavi ödemeleri olarak ödenen 75,3 milyon TL dikkate alındığında ve akaryakıtta öngörülen artış uygulanmayıp 2017 yılı FİF gelirlerinin öngörülenden daha az gerçekleştiği gibi etmenler 2017 rakamlarını daha da çarpıcı kılmaktadır.

Ancak, üzülerek ve tüm yapıcı uyarılarımıza rağmen ve gerekli tedbirlerin alınmadan yılbaşında seçim yapılmasının da uygun olmadığının yaşayarak hafızalarımıza kazındığı bu süreçte;  hedeflerle uyumlu, geçmiş veri ve bilgiler de kullanılarak gelecek tahmin ve programlarına uygun olarak ihtiyaçların karşılanması yönünde etkin dağılımın en iyi şekilde yapıldığı inancı ile ikinci kez hazırlanan 2018 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı’nı onayınıza sunuyoruz.

Daha önce hazırlanan 2018 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısında ülkemiz tarihinde ilk defa bütçe açığı yer almamış olup diğer bir ifade ile devletin harcamaları ile bu harcamaların finanse edilmesi için toplanacak gelirlerin eşit olduğu bir bütçe dengesi ile sunulmuştu.

Ancak, seçimler nedeni ile tasarının görüşülüp yasalaşmaması nedeniyle 2018 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı yeniden gözden geçirilerek revize edilmek durumuyla karşı karşıya kalınmıştır.”

Maliye Bakanı Denktaş, konuşmanın devamında rakamlarla ilgili şu bilgileri paylaştı:
“Genel Bütçe büyüklüğümüz yüzde 16.28 oranında artış ile 5 milyar 815 milyon TL’ye bağlanmıştır. 2016 yılında 373,3 milyon TL olarak öngörülen Genel Bütçe açığımız 2017 yılında 206,7 milyon TL olarak öngörülürken 2018 yılı için ise bütçe açığı 83 milyon TL öngörülmektedir. 83 milyon açığın yıl içinde kapatılacağına dair inanç teknik ekibimde var. Kendilerinden beklentim bu yıl içinde beni de öngörülerinin gerçekleşmesi yönünde yönlendirmelerdir.” 

Türkiye Cumhuriyeti yardımları konusunda da bilgi veren Denktaş, şöyle devam etti:

“Altyapı yatırımları için 200 milyon, Reel Sektör için 135 milyon olmak üzere toplamda 335 milyon TL olup savunma bütçesi için de 300 milyon toplamda 635 milyon TL’dir. Bu rakamlar 2017’de alt yapı için 225 milyon ve reel sektör için 135 milyondu. 2017 yılında 360 milyon olan toplam alt yapı ve reel sektör yatırımları 360 milyondan 335 milyona indi. Savunma bütçesi 2017’de 292 milyondu. Türkiye Cumhuriyeti yardımları 2017’de 652 milyon iken 2018’de de 635 milyon olarak yansıyacak.

TC Kredileri kamu maliyesine cari bütçe açığına katkı olarak 100 milyon, Reform Destekleme için 270 milyon, Taşınmaz Mal Komisyonu Ödemeleri için 75 milyon Faiz Katkısı için ise 150 milyon olmak üzere Toplam 595 milyon. Bu rakamlar,2017 yılına göre kıyaslandığında kamu maliyesine cari bütçe açığına katkı olarak 150 milyon, reform destekleri 185 milyon, Taşınmaz Mal Komisyonu Ödemeleri 75 milyon ve Faiz Katkısı 100 milyon oldu. ”

MAHALLİ KAYNAKLI YATIRIMLARI

Maliye Bakanı Denktaş, konuşmasında şu açıklamaları da yaptı:
“2017 yılında yüzde 78,85 artış ile 70 milyon TL’den 125,2 milyon TL’ye yükseltilen Mahalli Kaynaklı Yatırımlarımız 2018 yılında yüzde 40,45 artış ile 175,8 milyon TL’ye yükseltilmiştir. Bu rakam 2016 yılı mahalli kaynaklı yatırımlarına göre yüzde 151,21 artışa karşılık gelmektedir.”

Personel, sosyal güvenlik ve cari transfer giderlerinin genel bütçe içerisindeki payının yüzde 76.73 olduğunu belirten Denktaş, şu bilgileri paylaştı:

“Maliye Bakanlığı ile diğer kurumlar arasındaki bütçe görüşmelerinin temeli olan Mal ve Hizmet Alım Giderleri’nin bütçe içerisindeki payı sadece yüzde 7.19’dur. Sağlık Bakanlığı bütçesinde 2017 yılında geçmiş yıla oranla yüzde 22,5 artırılarak 78,5 milyon TL’ye çıkarılan tıbbi malzeme ve ilaç alımları 2018 yılında yüzde 34,52 artışla 105,6 milyon TL’ye yükseltilmiştir. Yine, 2017 yılında geçmiş yıla oranla yüzde 16,6 artırılarak 35 milyon TL’ye çıkarılan Yurt içi ve Dışı tedaviler 2018 yılında yüzde 28,57 artışla 45 milyon TL’ye yükseltilmiştir. Doğrudan gelir desteği için 2017 yılında geçmiş yıla oranla yüzde 17,24 artırılarak birikmiş 50 milyon borcun 35 milyonu da dahil olarak 170 milyon TL’ye çıkarılan ödemeler 2018 yılında yüzde 14,71 artışla birikmiş 45 milyon TL tüm borç dahil 195 milyon TL’ye yükseltilmiştir. Böylece 5-6 yıldır sürekli borç devreden durumdaki Doğrudan Gelir Desteği (DGD) ödemelerinde ilk defa temiz bir sayfa açılması hedeflenmektedir. 2017 yılında 261 milyon TL olan Belediyelere yapılan katkı yüzde 23.58 artış ile 322,5 milyon TL’ye bağlanmıştır. Devletin işveren sıfatı ile yaptığı sosyal güvenlik yatırımları hariç olmak üzere Sosyal Sigortalara sağlanan kaynak yüzde 12.15 artış ile 408 milyon TL oldu. 2017 yılında 62,7 milyon TL olan Bayrak Radyo Televizyon Kurumu’na (BRTK)  sağlanan kaynak yüzde 31.38 artış ile 82,4 milyon TL’dir. Ayrıca, mahalli kaynaklı yatırım projeleri ile Solar enerji, kanalizasyon ve araç alımı için 2,1 milyon TL ve TC kaynaklı yatırım projeleri ile Altyapı Yatırımları için 0,6 milyon TL kaynak yaratılmıştır.”

“AŞIRI BORÇ KANAYAN YARA”

Denktaş, konuşmasında borç yükü ve ek mesai ödemelerine de değindi.

Maliye Bakanı şunları söyledi:

“Ülkemizin kanayan yarası olan aşırı borç yükü 2016 sonu itibarıyla, 5 milyar 170 milyon Türk Lirası İç Borç, 13 Milyar 630 milyon Türk Lirası Dış Borç olmak üzere, 18 milyar 800 milyon Türk Lirası’na yükselmiştir. Bu durum kamu maliyesini ve ekonomimizi olumsuz etkilemeye devam etmektedir. Bu nedenle kamu borç yükünün kontrol altında tutulması ve azaltılması birinci önceliğimiz olmak zorundadır. İç borç yükünü azaltacak ödeme planlaması ile ödeme takviminin oluşturulması bu yılki gündemimizin en önemli maddesidir.”

Denktaş ek mesailerle ilgili şunları belirtti:
“Devamlı surette artan, adeta ikinci bir iş, hak olarak görülen ve 2017’de ise 120 milyona ulaşan ek mesai ödemelerinin kamu maliyesi yönünden sürdürülebilirliği yoktur. Verimlilik, adalet, istihdam açısından sorgulanıp, ivedi tedbir alması gereken bir sorundur. Bu konuda geçen dönem başlattığımız, ancak seçimler nedeniyle sonuca ulaştıramadığımız revizyon çalışmaları bu yıl içinde devam edecek.

120 milyonluk ek mesai harcamasını rotasyon usulüyle sağlıktan başlamak ve gerekli kaynak araştırması da yapılmak suretiyle yüzde 30 tasarrufla yaklaşık 2 bin kişinin istihdam edilebilmesine olanak sağlayan bir durum var. Bunu mutlaka hayata geçirmek zorundayız. Ek mesailerin her yıl artarak sürdürülmesi Maliye Bakanlığı olarak başarısız olduğumuz tek konu olarak önümüze çıkmasına son verilecektir.”

“BÜTÇEDE ANA PAY PERSONEL GİDERLERİNİN VE CARİ TRANSFERLERİN”

Konuşmasında 83 milyonluk bütçe açığı konusunda bilgi vererek tamamlayan Denktaş, şöyle devam etti:

“83 milyonun 28 milyon 298 bini personel giderlerine, 34 milyon 914 bini cari transferlere; gidiyor. BRTK, TAK,  Din İşleri Dairesi, Yayın Yüksek Kurulu, TÜK, Sosyal Sigorta Kurumu, -Sosyal Sigortalar III. Ayak Devlet Primleri, Atatürk Öğretmen Akademisi, Muhtaç ve Yoksullara Yardım, Malül Gazi Ödenekleri, Malüllere Yardım, Şehit Aileleri Ödenekleri, Şehit Ebeveyinlerine Yardım gibi devam eden bir döküm var bu 34 milyonla ilgili. Sermaye Giderleri olarak 11 milyon 825 bin ayırdık. Bunun da cetveli var. Ana payı personel giderlerine ve cari transferlere harcanması durumuyla karşı karşıya kalındı. Hayat pahalılığı nedeniyle.”

Denktaş, komite çalışmalarının verimli geçmesini de temenni ederek, “2018 Mali Yılı bütçesinin, ülkeye hayırlı olması dilerim” dedi.