Dr. Suat Günsel Girne Üniversitesi Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Simge Altan:“Glokom Hastalarının En Az Yarısı Glokom Olduğundan Habersizdir”
Glokom hastalığı konusunda toplumun dikkatini çekmek, bilinçlendirmek, glokom tedavisi ve olası riskleri konusunda bilgilendirme yapmak, glokom hastalarının yaşadıkları sorunları araştırmak ve yararlı çözümler üretmek amacıyla 12 Mart’ın ve Mart ayının ilk iki haftasının Dünya Glokom Günü ve Haftası olarak kabul edildiğini söyleyen Dr. Suat Günsel Girne Üniversitesi Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Simge Altan, dünyanın çeşitli yerlerinde bu haftaya dikkat çekmek üzere önemli binaların yeşil renkli ışıklandırıldığını belirtti.
Göz tansiyonu da denilen, göz içi basıncının artmasına bağlı görme siniri hasarı ve görme bozukluğunun bulunduğu ciddi bir göz hastalığı olan glokomun, önlenebilen körlük nedenlerinin ilk sıralarında yer aldığına dikkat çeken Op. Dr. Simge Altan, Dünya Glokom Günü ve haftası dolayısıyla yaptığı bilgilendirici açıklamada şunları kaydetti:
“Göz küresi içinde göz içi merceği ile kornea (gözün dış yüze bakan şeffaf kısmı) arasında kalan bölgede dolaşan göz içi sıvının görme siniri (optik sinir) üzerinde oluşturduğu normalden yüksek basınca ‘’GLOKOM’’ ya da ‘’Göz Tansiyonu, Kara su hastalığı’’ denir.
Göz Tansiyonunun Normal Değeri Nedir? Bu Değer Glokomlu Hastalarda Hangi Seviyelere Ulaşır?
Göz içi basıncının normal düzeyi 10-20 mmHg arasındadır. Her ne kadar glokomun oluşması için yüksek göz içi basınç gerekse de, ne kadar bir basıncın glokoma yol açacağı kesin değildir. Bu değer kişiden kişiye değişebilir. Ancak göz içi basıncının 20mmHg üzerinde bulunması glokom lehine değerlendirilir.
Glokom’dan Nasıl Korunurum? Kimlerde Görülür?
Glokom, dünyada milyonlarca kişide görülebilen, her yaşta ve her insanda ortaya çıkabilecek bir hastalıktır. Yenidoğan bebeklerde doğuştan görme bozukluğuyla ortaya çıkabileceği gibi, çocuklarda, gençlerde ve yaşlılarda da görülebilir.
Glokom’dan Nasıl Korunurum? Kimlerde Görülür?
Bazı gruplarda glokomla daha fazla karşılaşılır. Glokomun risk faktörleri şöyledir;
. Genetik faktörler (ailede glokom öyküsü)
. Yüksek miyopi
. Çok yüksek hipermetropi
. İleri yaş (60 yaş ve üstü)
. Uzun süre kortizonlu ilaç kullanımı
. Şeker Hastalığı
. Göz tansiyonun yüksek olması
. Geçmiş göz yaralanmaları
. Guatr hastalığı
. Migren
. Göz tümörleri
. Kronik iritis ve üveit gibi göz iltihaplanmaları
Nasıl Seyreder, Belirtileri Nelerdir?
Glokom’un en önemli özelliği sinsi seyirli olması ve özellikle ilk başladığında yıllarca belirti vermemesi, yavaş yavaş çevreden merkeze doğru görme kaybı yaratmasıdır. Bu nedenle hastanın kendisi tarafından farkedilmesi çok zordur.
. Sabahları belirginleşen baş ağrısı
. Zaman zaman bulanık görme
. Geceleri ışıkların etrafında ışıklı halkalar görülmesi, göz önünde gökkuşağı gibi renkli ışık haleleri görme
. Televizyon izlerken göz etrafında ağrı
. Gözde kızarıklık
. Çocuklarda Glokom Belirtileri; Olması gerekenden daha büyük gözler, aşırı ağlama ve ışığa duyarlılık çocuklarda glokomun belirtileri arasındadır.
Görme sinirinin çeperindeki lifler en önce etkilendiğinden, hastanın merkezi görmesi hiç bozulmaz, hatta son evre glokom hastalarında bile “merkezi görme” (yani uzaktan ve yakından küçük harflerin seçilebilmesi) tam olabilir. Fakat bu hastalarda “periferik görme” dediğimiz “etraf görmesi” –yani baktığımız yerin biraz yukarısı, aşağısı, sağı solu; resmin ortası değil ama kenarları gibi- yavaş yavaş kaybolur. Hastalık ilerledikçe ince bir merkezi görme(tünel görme) kalır ve bir süre sonra da tam körlük başlar.
Nasıl Tedavi Edilir?
Glokom tedavisinde amaç göz içi basıncını düşürerek, göz sinirinin hasarını durdurmak ve görme kaybının ilerlemesini önlemektir.
Glokom genellikle göz damlalarıyla kontrol edilir. Glokomda ilaç tedavisinde son yıllarda önemli gelişmeler sağlanmış, etkili yeni ilaçlar tedavinin başarısını büyük ölçüde artırmıştır. Bu damlalar gözde üretilen sıvının miktarını azaltarak ya da drenajını arttırarak veya her iki etkisiyle birlikte göz tansiyonunu düşürür. Bu damlalar görmeyi korumaya yardımcı olur. İlaç tedavisinde önemli olan hastanın ilaçları sürekli olarak düzenli kullanmasıdır. Nadir durumlarda oral yoldan ilaç tedavisi uygulanır.
Ancak bazı durumlarda bu tür ilaçlar istenmeyen etkilere sebep olabilir. Örneğin zaman zaman gözde batma ya da kaşınma, gözün beyaz kısmında ya da gözün kapağı ve çevresinde ciltte kızarıklık, nabızda ya da kalp atışında değişiklik, kişinin istek ve hareketlerinde azalma, nefes almada zorluk çekme (özellikle astımı olan kişilerde), ağız kuruluğu, tad almada değişiklik, baş ağrısı, bulanık görme, gözün renkli tabakasında (iris) renk değişikliğine sebep olabilir. Bu nedenle bu ilaçları kullanan hastaların dikkatli olmaları ve şikayetleri olduğunda doktorlarına iletmeleri istenir.Bazen bu tür ilaçlar diğer ilaçlarla etkileşebilir. Bu yüzden hastalardan kullandığı göz ilaçları ile birlikte diğer ilaçlarının da listelemesi beklenir.
Göziçi basıncını düşüren göz damlalarından istenilen sonuç alınamazsa, lazer ve cerrahi tedavi uygulanır ve hasarın ilerlemesi durdurulmaya çalışılır.
Çocuklarda Glokom Hastalığı
Çocuklarda Glokom, tahmin edilenden daha sık karşılaşılan bir problemdir. Çocuklarda glokom ile özellikle doğdukları yıl karşılaşılır. Doğumdan hemen sonra fark edilebilen glokom, bu evrede genellikle cerrahi operasyonlarla tedavi edilir.
Glokomun Halk Sağlığı Açısından Önemi Nedir? Koruyucu Hekimlik Önemi Nedir?
Dünya Glokom Haftası vesilesiyle şunu da hatırlatmakta yarar vardır:Yapılan çalışmalar göstermektedir ki toplumdaki glokom hastalarının en az yarısı glokom olduğundan habersizdir. Glokomda takip çok önemlidir. Düzenli kontrollere gidilmesi, belli aralıklarla gerekli testlerin yapılması, ilaçların düzgün ve zamanında kullanılması gerekir. Herhangi bir sorun ile karşılaşıldığında doktora başvurulmalıdır. 40 yaş üzerinde göz tansiyonu ve optik sinirin değerlendirildiği göz muayenesinin her yıl düzenli olarak yapılması glokomda erken tanı için önemlidir.
Koruyucu hekimlik bireyde ya da toplumda hastalıkların ortaya çıkmasına veya ilerlemesine engel olmaya çalışan hekimlik disiplinidir. Kişiye yönelik koruyucu hekimlik hizmetleri ; erken teşhis için periyodik muayene ve sağlık konusunda eğitimleri de kapsamaktadır. Glokom ile savaşımızın, doğru tanı, doğru tedavi ve hepimizin ortak yüksek bilgi düzeyi ile kazanılabileceğine inanıyoruz. Glokom önemli bir halk sağlığı sorunudur. Dünyada her yıl milyonlarca kişiye glokom tanısı konmaktadır. Hastalığın ortaya çıktığı her 20 kişiden birinde kalıcı görme kaybına ve total körlüğe rastlanmaktadır. Bugün dünyada glokom nedeni ile görmelerini kaybetmiş olarak 3 milyon kişinin yaşadığı bilinmektedir.
Sinsi bir hastalık olan Glokomun gözlerde yaptığı tahribatı önlemek için düzenli olarak göz muayenelerinizi yaptırmayı ihmal etmeyiniz, ilaçlarınızı kullanmayı unutmayınız.
