Bütçe görüşmelerini gece geç saatlere kadar sürdüren Meclis Genel Kurulu, dün son olarak Ulaştırma Bakanlığı’nın 214 milyon 357 bin 200 TL’lik bütçesi oy çokluğuyla kabul etti.
TAÇOY
Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı bütçesiyle ilgili ilk sözü alan UBP Milletvekili Hasan Taçoy, müşavirlik konusunda çok büyük bir haksızlık yapıldığını ve teknik kuruldan geçen raporun haksızlıklar içerdiğini belirtti.
Yıllar sonra eski görev yerlerine yollanacak kişilerden ne gibi bir verim beklendiğini soran Taçoy, 6-7 yıl görev yapan kişilerin mağdur olacağını ifade etti.
Taçoy, bakanlığı döneminde toplu taşımacılıkla ilgili çeşitli proje çalışması yaptıklarını, bu alanda çözümün en temel adımının finans sağlamak olduğunu söyledi.
Önceki dönemde üzerinde çalıştıkları projeler hakkında bilgi veren Taçoy, bu projelerin bir kısmının hemen uygulamaya konabileceğini de vurguladı.
Trafikte alınacak önlemlerin, toplu taşımayla hafifletilecek trafikte daha kolay olacağını belirten Taçoy, sürüş ehliyeti sınavlarının da daha farklı şekillerde olabileceğini kaydetti.
Taçoy, yol güvenliği noktasında yapılan çalışmaların da doğru bir karar olduğunu ancak sadece tamir edilerek çözülecek sorunlar olmadığını kaydederek, yol güvenliği konusunda da alınabilecek tedbirleri sıraladı.
Çok daha elzem düzeltilmesi gereken yerler varken bakanlığın parasını acil olmayan kavşaklara harcıyor olmasını eleştiren Taçoy, belediyelerin karayollarına müdahil olmasının söz konusu olamayacağını söyledi.
Taçoy, Ciklos kavşağının eğiminin sağlıklı olmaması nedeniyle şu an yapılan çalışmanın yerinde olduğunu ifade etti.
Taçoy, trafik konusunda eğitimin küçük yaşlardan başlaması gerektiğini ve bunun için yapılanları anlatarak, hâlâ müfredata alınmamasını eleştirdi.
Taçoy, kaza sonrası travma yaşayanlara psikolojik etkilerin giderilmesi için müdahale edecek kişilerin yetiştirilmesi gerektiğini ve kendilerinin bunun için adım attığını ancak tamamlayamadıklarını anlattı.
Taşıma izinleri konusunda her dönem yaşanan sıkıntıları dile getiren Taçoy, geçmiş dönemlerde kamu izinlerinin vatandaş geçimini sağlasın diye verildiğini hatırlattı.
A, B, Z ve T izinlerini alan kişilere seyrüsefer çıkarırken kamu hizmeti izin harç belgesi sorulmamasının araçlar devredilirken sorun yarattığını kaydeden Taçoy, bu konuda yeni düzenlemeler gerektiğini söyledi.
Taçoy, hizmet verilen yolcu sayısının artırılması, charter uçuşların hangi kurallar çerçevesinde yapılması gerektiğinin belirlenmesi gerektiğini de dile getirdi.
Taçoy, ulusal frekans planının düzenlenmesi gerektiğini ve fiber optik ulusal planlarının çıkması gerektiğini söyledi.
Telefon Dairesi, Sivil Havacılık, CAS gibi konu başlıklarında konuşan Taçoy, sivil havacılığın bir an önce elle tutulur hale getirilmesi gerektiğini belirtti.
Kamu reformu nedeniyle 2009 yılından beri gerekli personelin alınamadığını kaydeden Taçoy, faaliyet raporlarının da planlama açısından çok önemli olduğunu söyledi.
Yerinden konuşan Ulaştırma Bakanı Tolga Atakan da 3 aylık periyotlarda faaliyet raporu sunmayı planladıklarını ifade etti.
ARIKLI
YDP Genel Başkanı ve Milletvekili Erhan Arıklı, yol çalışmalarıyla ilgili yaşanan sıkıntıları dile getirerek “önceden bilinip tedbir alınsaydı iyi olacaktı” dedi.
Arıklı, Ulaştırma Bakanlığı’nın en büyük bakanlıklardan biri olduğunu dile getirerek, Telekomünikasyon Dairesi’nin bakanlığın bütçesinden 20 kat fazla miktarda kooperatife borcu olduğunu, bu borcun ne olacağıyla ilgili kimsenin açıklama yapmadığını belirtti.
Protokolde taahhüt edilen ve hayata geçirilmeyen projeleri sıralayan Arıklı, geçmiş hükümetin yapmadığı bu taahhütlerin hükümet programında da yer almadığını söyledi.
Bilet fiyatlarının yüksekliğini eleştiren Arıklı, bir an önce ulusal bir hava yolu kurulmasını ve limanların geliştirilmesini önerdi.
Geçitkale Havalimanı’nın hizmete girmesi gerektiğini ve kurulan yüksek gerilim hatlarıyla ilgili hukuki sürece gidilmesini talep eden Arıklı, Ercan Havalimanı’nın bir alternatifi bulunması gerektiğini vurguladı.
Arıklı, kiralık araba plakalarının beyaza döndürülmesi kadar saçma bir uygulama olmayacağını buna karar veren mercileri bilmek istediğini söyledi.
Otellere verilen taşıma izinlerini de eleştiren Arıklı, bu izinlerin bir şekilde iptalinin sağlanmasını istedi. Arıklı, taksilere taksimetre konmasının da zorunlu hale gelmesinin bir dizi sorunu çözeceğini belirtti.
Arıklı, Posta Dairesi’nin faaliyetlerini de eleştirerek, geçen yıl bu alanda ayrılan 47 milyon TL’nin 31 milyon TL civarında kullanıldığını ve ayrılan kaynakların projesizlikten boşa gittiğini kaydetti.
Arıklı, GSM şirketlerinin kendi aralarında anlaşarak fiyat belirlemeleriyle ilgili neler yapılması planlandığını da sordu.
AMCAOĞLU
UBP Milletvekili Olgun Amcaoğlu, çoğunluğun Genel Kurul’da yapılan konuşmaları bile dinleme gereği duymadığını belirterek, bakanlığa bağlı dairelerin faaliyet raporlarının yapılan işleri değerlendirmek açısından önemli olduğunu anımsattı.
Altyapısı tamamlanan çalışmalar hakkında bilgi veren Amcaoğlu, iptal edilen 74 taşıma izninin kimler tarafından verildiğinin de açıklanmasını istedi.
Amcaoğlu, bakanlığın içerisinde aynı çatı olması gereken trafik hizmet birimlerinin tümünü bir araya toplayacak projelerin kaynağının da hazır olduğunu ifade etti.
Amcaoğlu, Ercan Havalimanı’yla ilgili yapılması planlananlar ve projenin ne aşamada olduğu hakkında bilgi istedi.
Öğrenci veya çalışma muhaceretiyle ülkede araba kullananlar için bir çözüm bulunmasının zaruri olduğuna işaret eden Amcaoğlu, sorumlulukların bilinciyle hareket edilmesi gerektiğini söyledi.
ŞAHİNER
CTP Milletvekili Salahi Şahiner, pasifize edilen devlet kurumlarının başında gelen Karayolları Dairesi’nin 450 personele ihtiyacı varken 200 kişiyle hizmet vermeye çalıştığını, araç park yeri konusunda da eksiklikleri olduğunu belirtti.
Taş ocağının etkin kullanılmadığını ve asfalt paletinin de atıl durumda olduğunu dile getiren Şahiner, bu durumun belediyelerin tonu 200 TL’ye asfalt satın almasına neden olduğunu söyledi.
Şahiner, asfalt çalışması gerektiren çok fazla yol olduğuna da işaret ederek, belediyelerin mali yapılarının bu çalışmalar için yeterli olmadığını kaydetti.
Karayolları Dairesi’nin işlevini yitirmemiş olsa en azından asfalt üretebileceğini dile getiren Şahiner, sadece işletme maliyetiyle asfaltın ton başı fiyatının çok daha uygun olacağını söyledi.
Bunun ülkeye maliyetinin basit bir hesapla vatandaşa yıllık ortalama 200 TL’lik bir ek masraf getirdiğini söyleyen Salahi Şahiner, devlet kurumlarına sahip çıkılmasının önemine değindi.
ÇALUDA
UBP milletvekili Aytaç Çaluda, ülkedeki birçok yolda sıkıntı bulunduğunu, 43 yıldır projeleri olmasına rağmen hâlâ yolu yapılamayan köylerin varlığına dikkat çekti.
Çaluda, buna örnek olarak Ardahan köyünü Turnalar’a bağlayacak yolu, Meriç köyünü Lefkoşa-Mağusa anayoluna bağlayacak yolu gösterdi.
Yollardaki oto korkulukların eksikliklerine de dikkat çeken Aytaç Çaluda, kısa sürede bunların tamamlanmasını istedi.
Girne batı çevre yolu, Sadrazam-Akdeniz-Güzelyurt batı yolu, Erenköy-Dipkarpaz Manastır yolunun da kısa sürede yapılarak hayata geçirilmesini talep eden Çaluda, Metehan yolunun da ışıklandırılması gerektiğini kaydetti.
Çaluda, T izinleri konusuna da dikkat çekerek taksicilerin devletin denetim yapmamasından ve korsan taksicilerden yakındığını belirtti; devletin kısa sürede bu yönde tedbir almasını istedi.
Çaluda, taksicilik mesleğini yapmayanlara T izni verilmesini eleştirdi.
Gemikonağı’na mendirek yapılmasını talep eden Çaluda, balıkçı barınağının da projesi hazır şekilde Tarım Bakanlığı’nda beklediğini, yat limanıyla birlikte hayata geçirilecek bu projelerin bölgenin kalkınmasına katkı sağlayacağını söyledi.
Çaluda, Lefke-Güzelyurt yolunun ve Bostancı-Taşpınar yolunun bir an önce tamamlanmasını talep etti.
SANER
UBP Milletvekili Ersan Saner, Ercan Havalimanı’yla ilgili çeşitli soruları olduğunu dile getirerek, 2012’de Ercan ihalesi olmasaydı büyük bir ekonomik kriz yaşanacağının da altını çizdi.
Saner, Ercan Havalimanı’nın yedi yılda iki katı hizmet verir hale geldiğini ifade ederek, muhalefetin işinin bakanı yerecek diye ülkeyi feda etmemesi gerektiğini kaydetti.
Ercan’da yapılması öngörülen projeler hakkında ayrıntılı bilgi veren Saner, önceden yapılan yanlış uygulamalara da işaret etti. Askerin ötelenmesi noktasında yapılan çalışmaları ve öngörülen düzenlemeleri de anlatan Saner, yeni havayolu kurmak için de çeşitli girişimlerde bulunduklarını ancak kurulamamasının sebeplerini kimseyi rencide etmemek için anlatmayacağını söyledi.
Saner, Karayolları Dairesi’nin durumunun teknik ve teçhizat açısından geriye gittiğini, dairede önümüzdeki yıllarda tecrübeli mühendislerin kalmayacağı uyarısında bulundu ve önlem alınmasını istedi.
Ersan Saner, gerek Lefkoşa-Girne anayolu, gerekse dağ yolundaki sıkışıklıkların araç kullanıcılarını sıkıntıya soktuğunu ancak tamir ve tadilat yapılırken bunların olabileceğini belirterek, “Önce alternatifler yaratılsa bu sorunlar yaşanmaz” dedi.
Telefon ücretleriyle ilgili de değerlendirmelerde bulunan Saner, haberleşme sektöründe yapılması gereken çok iş bulunduğunu ve sorumluların işinin çok zor olduğunu kaydetti.
Saner, döşenen fiber optik kablolarla ilgili de bilgi vererek, artık ses transferinden değil data transferiyle kazanç elde edilebileceğini söyledi.
Telekomünikasyonun özelleştirilmesi konusunda hükümetin nasıl bir yol izleyeceğini merak ettiğini kaydeden Saner, 9 milyon dolar harcanan NGN projesinin de hâlâ hayata geçemediğini vurguladı.
Saner, E-Devlet projesiyle ilgili projenin de Başbakanlık’a devredilmesinin yanlış olduğuna inandığını dile getirdi.
Saner, Girne Yat Limanı’ndaki mendireğin de içler acısı bir durumda olduğunu, bunun hesabının da gelecek nesillere verilemeyeceğini söyleyerek ülkedeki diğer limanlarla ilgili değerlendirmelerde bulundu.
TATAR
UBP Milletvekili Ersin Tatar, Cratos-Beylerbeyi-Doğanköy yolunun ne durumda olduğunu sorarak, ülkedeki yollarla ilgili sorunların bazılarının basit planlamayla çözülebileceğini belirtti.
Hizmete konan yollar için hem projelendiren hem de tamamlayanlara teşekkür eden Tatar, şu an yapılan yol çalışmalarının projelerinin de önceden tamamlandığını ve finansmanlarının da TC olduğunu hatırlattı.
Başbakan Tufan Erhürman’ın konuşmalarında dile getirdiği yanlış kamulaştırmayla ilgili de bilgi almak istediğini kaydeden Tatar, bir an önce doğrusunun öğrenilerek yapılmasını istedi.
Ersin Tatar, GSM sektörünün KKTC ekonomisi için çok önemli olduğunu ve iyi analiz edilmesi gerektiğini ifade ederek, sözleşmelerin 10 senesinin geçtiğini, kalan 8 senede iyi planlama gerektiğini belirtti.
Tatar, uçak biletlerinin öngörülemeyen ve kontrol edilemeyen fiyatlarıyla ilgili de ciddi adımlar atılmasını ve yeni bir havayolu şirketi kurulmasını önerdi.
Tatar, Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu’nun çok önemli bir vizyonu ve çok önemli bir geliri olduğunu kaydetti.
Bakan Atakan ise yerinden konuşarak Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu’nun çok verimli çalışmalar yaptığını ve mobil iletişim ücretleriyle ilgili de çalışmaların sürdüğünü belirtti.
UBP Milletvekili Ersin Tatar, Geçitkale Havalimanı’nın kargo taşımacılığında kullanılmasının çok yerinde bir adım olacağını da belirtti.
BEROVA
UBP Milletvekili Özdemir Berova, Ulaştırma Bakanlığı’nın bir yatırım bakanlığı ve halkla en çok temas eden bakanlıklardan olduğunu belirtti.
Feribot hizmetlerinin de geliştirilmesi ve ülkeden çıkış yollarının arttırılmasının herkesin özlemi olduğunu dile getiren Berova, var olan feribotların istenilen teknolojiye sahip olmadığını söyledi.
Trafik güvenliğiyle ilgili eğitimin müfredata konduğunu ancak geri dönüşlerini henüz alamadıklarını belirten Berova, Meclis’teki Trafik Komitesi’nin de devam etmesini talep etti.
Berova, eğitim sistemine de katkı sağlayacak e-devlet projesinin henüz hayata geçirilemediğini dile getirerek, üzerinde çok çalıştıkları bu sistemin bir an önce hizmete girmesini temenni etti.
HAMZAOĞULLARI
CTP Milletvekili Biray Hamzaoğulları, GSM anlaşmalarının 2007 yılında yapıldığını ve o zamandan bu zamana, asker, öğrenci, işçi ve nüfusun ne kadar çoğaldığına bakılması ve neler yapılabileceğiyle ilgili akil insanlardan bilgi alınması gerektiğini söyledi.
İstimlak konusunda yaşanan sıkıntılara da değinen Hamzaoğulları, 8 aydır eğitim sektöründeki otobüs şoförlerinin parasını almadığını ancak yatırımlarının yapılmasının beklendiğini belirtti.
Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı’yla yapılan sözleşmenin de Bayındırlık Ulaştırma Bakanlığı’na devredilmesi gerektiğine inandığını söyleyen Hamzaoğulları, Sipahi yolunun ihalesinin hazır olmasına rağmen hâlâ ihaleye çıkılmadığını kaydetti.
Hamzaoğulları, greyder kullanabilecek personel sıkıntısına da işaret ederek, Karayolları’nın asfalt şantiyesinde de katranların kaybolduğunu söyledi.
Hamzaoğulları, servis yollarına daha çok önem verilmesi gerektiğine işaret ederek, T izinleriyle ilgili yaşanan bir dizi sorunu da örnek verdi.
Gönyeli Çemberi kaçış yolları için ne kadar para harcandığını soran Hamzaoğulları, bu yol için Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin yaptığı iddia edilen yardımlar konusunda da bilgi istedi.
ATAKAN
Konuşmaları yanıtlayan Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Tolga Atakan, geniş perspektifli bir bakanlık olduklarını belirterek, şu an planlanan toplam 28 proje olduğunu söyledi.
Karayolları Dairesi’nin denetleme yapacak ekibe sahip olmadığını ifade eden Atakan, trafik konusunda dünyada kabul görmüş kişilerin danışmanlığında atılacak adımları olduğunu kaydetti.
Elektronik kantar ve tüm sistemi entegre edecek bir sistem kuracaklarını dile getiren Atakan, bu hayata geçtiğinde ada genelinde tüm radarların da bir merkezde anında toplanabileceği bir yapıya kavuşulacağını söyledi.
Atakan, trafiğin eğitim de dahil olmak üzere bir bütün olduğunu müfredatın güncellenmesi noktasında ciddi adımlar atmayı planladıklarını anlattı.
Şöför okullarının denetlenmesi ve verilen ehliyetlerde değişiklik, takograf ve taksimetre sistemiyle ilgili de girişimleri olduğunu dile getiren Atakan, Araç Kayıt biriminin gayri insani şartlarda hizmet verdiğini ve kısa vadede nasıl iyileştirme yapılabileceği konuşunda çalışma başlattıklarını söyledi.
Seyrüseferlerin elektronik ortamda çıkarılması için çalışma başlatıldığını söyleyen Atakan, kavşaklarla ilgili bir dizi projeleri olduğunu, Lefkoşa kuzey çevre yolunun hayata geçirilmesiyle de doğru orantılı çalışmalar yapılacağını belirtti.
Bakan Atakan, BTHK verilerine göre GSM operatörlerinin 2017 yılındaki gelirinin 248 milyon civarında olduğunu, 97 bin civarında aboneye sahip olduklarını sıralayarak, yakın zamanda Telekomünikasyon Dairesi’nin hizmetlerini halka anlatma yoluna gideceklerini söyledi.
Gazimağusa Limanı’nın bir ucundan diğerine utanarak yürüdüğünü ifade eden Atakan, dünyadaki hiçbir limanın bir ucundan diğer ucuna bu şekilde kontrolsüz girilemeyeceğini belirtti. Atakan, Hatay’dan deniz otobüsü seferleriyle ilgili bir başvuru yapılmadığını ve internette paylaşılan görsellerdeki gemiyle zaten bu seferin yapılamayacağını belirtti.
Bakanlık dahilindeki her türlü bilgi ve belgeyi istenilen anda paylaşmaya hazır olduğunu belirten Atakan, 2019 yılında Ercan Havalimanı inşaatının biteceğine inandığını, bunun bilinçli şekilde ötelenmesinin kendisine olası görünmediğini kaydetti.
Atakan, Fota yolunun da bütçe görüşmelerinin ardından tadil edileceğini belirtti.
Atakan’ın konuşmasının ardından Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı bütçesi oylandı ve oy çokluğuyla kabul edildi.
Böylece Meclis Genel Kurulu çalışmalarını tamamladı.
Meclis’te bugünkü bütçe görüşmeleri Dr. Kaya Bekiroğlu’nun cenaze töreni nedeniyle saat 11.00’de başlayacak.
Meclis’in bugünkü gündeminde Sayıştay Başkanlığı, Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman), Turizm ve Çevre Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı bütçeleri var.
