Meclis Genel Kurulu’nda ilk olarak 7 milyon 87 bin 700 TL’lik Sayıştay Başkanlığı bütçesi ele alınarak, oy birliğiyle kabul edildi.
Bütçe görüşmelerinde ilk sözü alan UBP Milletvekili Hasan Taçoy, Sayıştay Başkanlığı için geçen yıl hazırlanan yasa tasarısından bahsetti.
Sayıştay’daki mekanizmanın bağımsız şekilde çalışmasın önemine işaret eden Taçoy, bu nedenle bütçenin Meclis’e gelmesini doğru bulmadığını kaydetti.
Sayıştay’ın hususları cezai boyutuyla sorgulayamadığını kaydeden Taçoy bu konuda atılması gereken adımlar olduğunu söyledi.
Mecliste bulunan Sayıştay Komitesi’ne muhalefetten bir kişinin başkanlık yaptığına işaret eden Taçoy, bu komiteye raporların ivedilikle gelmesi ve hemen ele alınması gerektiğini belirtti.
Görüşülen bütçe içerisinde geçmiş yıla ait, sonradan yaratılan kalemler bulunduğunu kaydeden Taçoy ödemesi yapılmış olan bu kalemlerle ilgili Sayıştay kontrolüne ihtiyaç olduğunu dile getirdi.
Sayıştay’ın bağımsızlığı ve özerkliğinin olmadığı noktada denetim mekanizmasını çalışamayacağını dile getiren Taçoy, Sayıştay’ın Meclis’te yapılan ihbarları değerlendirip, bu konuların üzerine gitmesi gerektiğini kaydetti.
Arıklı
YDP Milletvekili Erhan Arıklı da Sayıştay başkanlığının personel eksikliği yaşadığına işaret etti. Arıklı, Sayıştayın kısıtlı imkanlarıyla hazırladığı raporların hakkıyla ele alınıp değerlendirilmediğini söyledi.
Sayıştay’daki atamalar nedeniyle ciddi tartışmalar yaşandığını hatırlatan Arıklı, bu konuda Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’yı haklı bulduklarını dile getirdi.
Sayıştay raporlarının Meclis, Polis ve Başsavcılık tarafından yeterince değerlendirilmediğini savunan Arıklı bu nedenle kamuoyunda yolsuzluk, haksızlık ve hırsızlıkların üstünün örtüldüğü imajı oluştuğunu kaydetti.
Sayıştaylığın haksız saldırılara maruz kaldığını söyleyen Arıklı, bu kurumun düzgün denetleme yapabilmesi için kadro ve ekipman eksikliğinin tamamlanması, raporların süratle işleme konup, yargıya sevk edilmesine ihtiyaç olduğunu ifade etti.
Sucuoğlu
UBP Milletvekili Faiz Sucuoğlu ise Sayıştaylığın bağımsızlığın önemine vurgu yaptı.
Bütçesini Maliye’den alan bir kurumun Maliye’yi bağımsız şekilde nasıl denetleyebileceğini soran Sucuoğlu, bu konuda gereken adımların atılması gerektiğini kaydetti.
Sayıştaylığın yaşadığı kadro eksikliğine de değinen Sucuoğlu, bu sıkıntının ortadan kaldırılması gerektiğini anlattı.
Kamuya verilen zararlara cezai yaptırım yolunun açılması için yapılması gerekenler olduğunu anlatan Sucuoğlu, Meclis’teki Sayıştay Komitesi’ne de değindi.
İlgili komitede hala 1998’den kalan dosyalar bulunduğunu anlatan Sucuoğlu, bu dosyaların çok süratli şekilde sonuçlanması gerektiğini kaydetti.
Sucuoğlu, Sayıştaylığın elinin hem yasal anlamda, hem de personel anlamında güçlendirilmesi gerektiğini ifade etti.
Berova
UBP Milletvekili Özdemir Berova ise konuşmasında iyi ve etkin bir denetimin bir ülke için en önemli unsurlardan olduğunu söyledi.
Son günlerde gündemde olan bet ofislerinin denetlenmesi konusuna değinen Berova, belirli bir mekanizmanın tek başına bu ofisleri denetleme görev ve yetkisi bulunmadığını kaydetti.
Devletin kendi içindeki denetim mekanizmalarının da sıkıntılı unsurlar içerdiğini kaydeden Berova bu konuda atılması gereken adımlar olduğunu söyledi.
Berova, Milli Eğitim Bakanlığı’nda denetmen kadrolarının yarısından fazlasının boş olduğuna işaret etti.
Sayıştaylığın kendi bütçesini oluşturması gerektiğinin yasayla belirlendiğini, buna rağmen mevcut durumun farklı olduğunu söyleyen Berova, Sayıştaylığın ciddi personel eksikliği yaşadığını da anlattı.
Yeni dönemde denetçi sayısının artırılması temennisinde bulunan Berova, bunun etkin ve fiili denetim için önemli olduğunu dile getirdi.
Denetçilerin zamanını mahkeme koridorlarında harcamak durumunda kaldığını söyleyen Berova, zor şartlar altında görev yapan denetçileri de özverili çalışmalarından ötürü kutladı.
Çavuşoğlu
UBP Milletvekili Nazım Çavuşoğlu ise konuşmasında KKTC’nin en büyük sıkıntılarından birinin, denetim mekanizmaları olmasına rağmen periyodik denetim yapılamaması olduğunu kaydetti.
Çavuşoğlu, denetimlerin ancak kurumlar çöktükten sonra yapıldığını belirterek, “Örneğin belediyelerde periyodik denetimler yapılabilmiş olsa şu an yaşanan sorunların önüne geçilmiş olabilirdi” dedi.
Sayıştay başkanlığındaki personel eksikliğinin 15 yıldır dile getirildiğini söyleyen Çavuşoğlu, her bakanlığın kendi iç denetimini yapabilecek bir mekanizma kurulabileceğini, Sayıştay’ın da daha hazır bir zemini denetleyebileceğini kaydetti.
Gerekirse yeminli müşavirliklerle periyodik denetimlerin sağlanabileceğini dile getiren Çavuşoğlu, yapılmayan denetimlerin devlete faturasının çok yüksek olduğunu dile getirdi.
Çavuşoğlu bu konularda atılacak adımlara destek vermeye hazır olduklarını söyledi.
Tatar
UBP Milletvekili Ersin Tatar da Sayıştaylığın bağımsız olmasının önemini vurguladı.
Bütçeyi denetlemenin Sayıştaylığın görevi olduğunu söyleyen Tatar, denetimin olmadığı yerde usulsüzlüklerin önüne geçilemeyeceğini belirtti.
Denetimin suç işleme konusunda caydırıcı olduğunu kaydeden Tatar, bir kurumun uzun süre denetlenmemesi durumunda artık denetim olmayacak zihniyetinin oluşacağını, bunun da suça ortam hazırlayacağını kaydetti.
İç denetimin önemine de değinen Tatar, Sayıştaylığın güçlendirilmesi ve bağımsızlığının sağlanmasının önemine vurgu yaptı.
Erhürman
Başbakan Tufan Erhürman ise prensip olarak bir bütçe konuşmasında söylediğini başka bir bütçe konuşmasında söylemediğini kaydetti.
Konuştuğu konunun da sadece ilgili bütçeyle ilgili olmasına dikkat ettiğini söyleyen Erhürman, aksinin hakkın kötüye kullanımı olduğunu belirtti.
Başsavcı ile görüştüğünü, Sayıştayın bütün raporlarının Başsavcılığa gittiğini teyit ettiğini kaydeden Erhürman, bu sürecin nasıl işlediğini anlattı.
Başsavcılığın işin sadece suç iddiası ayağıyla ilgilendiğini, gerekirse ceza davası açtığını söyleyen Erhürman, tazminat konusunda dava açma yetkisinin ilgili bakanlıkta olduğunu dile getirdi.
Önüne gelen raporlardan örnek veren Erhürman, Piyangolar Dairesi konusunda hazırlanmış 9 Mart 218 tarihli Sayıştaylık raporunu okudu.
Sayıştay tarafından Piyangolar Dairesi’nde 3 yıl arka arkaya yapılan denetimlerde, bilet gösterilmeden ödeme yapıldığının tespit edilip, raporlandığını dile getiren Erhürman, bu konuda prosedürü başlatmanın Başbakanlığın görevi olduğunu belirtti.
Erhürman, bu konuda Başbakanlık olarak dava açacaklarını kaydetti.
Başbakan Tufan Erhürman, Sayıştay bağımsızlığı konusunun Anayasa değişikliğine konduğunu ancak bunun reddedildiğini hatırlattı.
Maliye Teftiş Kurulu’nun Savcılığa ilettiği 24 dosya bulunduğunu söyleyen Erhürman, dosyalarla ilgili bilgi verdi.
Bir milletvekilinin her oturumda Biokim ve hellim dosyasını gündeme getirdiğini dile getiren Erhürman, “Eğer yolsuzlukların üzerine gitmeye niyetliysek, parti ayrımı yapmamayı öğreneceksiniz” dedi.
Bu konuyu siyasete alet etmek istemediğini dile getiren Erhürman, yolsuzluk dosyalarının siyaseti temizleme amacı olduğunu kaydetti.
Sayıştaylığın ceza vermesi, mahkeme görevi görmesi gibi bir görevi olmadığını söyleyen Erhürman, buna sıcak bakmadığını, kurumun güçlendirilmesinin önemli olduğunu ancak ceza vermesinin doğru olmayacağını belirtti.
Erhürman, 400 kişilik işçi kotasının yarısının geçtiğimiz yıl geçici işçi ile doldurulduğunu, bunun doğru olmadığını ve ihtiyaç duyulan alanlarda istihdamı engellediğini söyledi.
Taçoy
UBP Milletvekili Hasan Taçoy, amacının bir konuyu defalarca tekrar etmek olmadığını ama bu gibi konuların temizlenmesi gerektiğini belirtti.
Taçoy, bu konuların üzerine gidilerek aydınlatılması gerektiğini söyledi.
Konuşmaların ardından 7 milyon 87 bin 700 TL’lik Sayıştay Başkanlığı bütçesi oybirliğiyle kabul edildi.
