Bütçe görüşmelerini sürdüren Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu, Sağlık Bakanlığı’nın 423 milyon 114 bin 200 TL’lik 2018 bütçesini oy çokluğuyla kabul etti.
Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu’nda bütçe maratonu devam ediyor. Genel Kurul dün akşam Turizm ve Çevre Bakanlığı bütçesinin ardından saat 20.45 sıralarında görüşülmeye başlanan Sağlık Bakanlığı bütçesi saat 01.15 sıralarında oylandı.
Meclis’te bakanlığının bütçesi görüşülürken konuşan Sağlık Bakanı Filiz Besim, sağlıkta ciddi bir sistemin güçlü bir bakanlıkla kurulabileceğini vurgulayarak, Sağlık Bakanlığı’nı reorganize etmek için kolları sıvadıklarını söyledi.
Besim, sağlıkta otomasyonu en geç iki ay içerisinde kurmayı hedeflediklerini açıkladı.
Besim, günlük işlerde boğulmayacaklarını, yerinden yöneterek herkesin kendi işini yapacağını, yıllardır yapılamayan yasaları yapacaklarını, sistemi düzeltmeye çalışacaklarını, yapamazlarsa da görevi bırakıp gideceklerini ifade etti.
ARIKLI
Sağlık Bakanlığı bütçesiyle ilgili ilk sözü alan YDP Genel Başkanı Erhan Arıklı, KKTC’nin sosyal devlet olmanın gerekliliğini yerine getirmek zorunda olduğunu, ülkenin içinde bulunduğu durumun sağlığa da yansıdığını ve sağlık sisteminin içinden çıkılamaz bir duruma geldiğini söyledi.
Arıklı, vardiya tüzüğünün ivedilikle ele alınması yönünde talepler olduğunu, sağlık kadrolarının doldurulması için girişimde bulunulması gerektiğini kaydetti.
Arıklı, devlet hastanelerinin durumu nedeniyle vatandaşların özel sektörden hizmet alma yoluna gittiklerini, bu oranın yüzde 20’lere çıktığını, bunun iyi bir gidişat olmadığını ifade etti.
Acil servislerin bir an önce düzeltilmesi gerektiğini, acil olmayan hastalar da tedavi için gidince bu servislerde yoğunluğun arttığını kaydeden Arıklı, randevu sisteminin tam olarak oturmadığını, bunun için zamana ihtiyaç olduğunu söyleyerek, sistemin oturmasıyla hastanelerdeki yoğunluğun azaltılabileceğine dikkat çekti.
Arıklı, ekonomik protokole göre sağlıkla ilgili 5 önemli yasanın Meclis’ten geçirilmesi gerektiğini hatırlatarak, bunlardan sadece birinin hayata geçirilebildiğini belirtti.
SUCUOĞLU
UBP Lefkoşa Milletvekili Faiz Sucuoğlu, Sağlık Bakanlığı’nın bütçesinde geçen yıla göre yüzde 25’lik bir artış olduğunu belirterek, sıkıntılı bütçede ufak da olsa bir artış sağlandığını ifade etti.
İlaç kaleminde iyi bir artış görüldüğünü kaydeden Sucuoğlu, ülkede şu andaki mevcut nüfusun 600 bin civarında olduğunu, harcamaların hesaplamalarının buna göre yapılması gerektiğini söyledi.
Sucuoğlu, bakanlık görevine başladığında ekip olarak, özlük hakları, altyapı, yasalar ve tüzüklerle ilgili kendilerine üç hedef koyduklarını, bu hedef doğrultusunda çalıştıklarını belirterek, görev süresindeki icraatlarını anlattı.
Sucuoğlu, 18 aylık dönmede birçok sağlık kuruluşunun tadilat ve tamiratını da yaptıklarını kaydetti.
Otomasyon konusunda elden geldiğince ileri adımlar atıldığını, bir ay içerisinde otomasyona geçilmesini umduğunu ifade eden Sucuoğlu, yılda 5 milyon TL’lik ilacın kullanım süresi dolduğu için çöpe atıldığını açıkladı ve otomasyon sistemiyle ilaç kontrolünün de sağlanabileceğini anlattı.
Sucuoğlu, Genel Sağlık Sigortası için 250-300 milyon TL gibi bir mali portrenin ortaya çıktığını, esas konunun mali finansmanın sağlanması olduğunu ifade etti.
Döner Sermaye Yasası olmadan sağlık reformunun eksik kalacağını söyleyen Sucuoğlu, Anayasa Mahkemesi’nden dönen yasasının tekrar ele alınarak güncellenmesi gerektiğini kaydetti.
UBP Milletvekili Sucuoğlu, bir buçuk yıl içerisinde yaptıkları için gerçekten çok çalıştıklarını, halktan da gerekli teveccühü gördüklerini söyledi.
Faiz Sucuoğlu, sağlığın çok hassas bir sektör olduğunu belirterek, görevde bulundukları dönemde şu anki Sağlık Bakanı Filiz Besim’in kendilerine çok önemli katkılar sağladığını dile getirdi.
PİLLİ
UBP Güzelyurt Milletvekili Ali Pilli, sağlığın ilerlemesinde bütün sağlık bakanlarının katkısı olduğunu belirterek, teşekkür etti.
Pilli, sağlıkta devlet politikası olmasının gereğine dikkat çekti.
Pilli, sağlıkta otomasyon sisteminin önemine değinerek, bir an önce bunun sağlanmasının gerektiğini ifade etti.
Otomasyon ile sağlıkla ilgili tüm verilerin kısa sürede elde edilebileceğini belirten Pilli, sistemle birlikte ilaç sarfiyatının da önlenebileceğine inandığını söyledi.
Pilli, Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi’nin miadını doldurduğunu, yeni bir hastane yapmanın elzem olduğunu belirtti.
Sağlıktan verim alınmak isteniyorsa doktora yatırım yapılması gerektiğini söyleyen Pilli, hastanelerdeki doktor eksikliğine dikkat çekerek, doktor sayısı ihtiyacının planlanarak buna göre tedbirler alınması gerektiğini vurguladı.
BEROVA
UBP Girne Milletvekili Özdemir Berova, Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi’nin ekonomik olarak devrini tamamladığını, depreme dayanıklılığının dahi sorgulanır hale geldiğini kaydetti.
Berova, yapılacak yeni hastanelerin kadrolarının da belirlenerek, binalar bittiğinde hizmet verir duruma gelmesi gerektiğini söyledi.
Berova, Dipkarpaz’da yeni hastane yapılana kadar, Yenierenköy’deki sağlık merkezinin yapısının güçlendirilebileceğini ifade etti.
Akçiçek Hastanesi’nin sağlık hizmeti konusunda SOS verdiği, kapasitesinin ciddi anlamda zorlandığını belirten Berova, Gazimağusa Devlet Hastanesi’nde uygun bir hekimin başhekim olarak atanması gerektiğini söyledi.
Özdemir Berova, poliklinik saatlerinin uzatılmasını olumlu gördüklerini kaydederek, bunun etkin ve fiili denetiminin de önemli olduğunu kaydetti.
Berova, vatandaşın ilaca ulaşmakta sıkıntı yaşadığını, Bakanlığın tedbir almasının elzem olduğunu ifade etti.
ÇALUDA
UBP Lefke Milletvekili Aytaç Çaluda, Genel Sağlık Sigortası’nın yasallaşmasının acil ihtiyaç olduğunu belirterek, uluslararası standartlarda sağlık hizmeti sağlayacak Hasta Hakları Yasası ile Döner Sermaye Yasası’nın Meclis’ten geçirilmesini istediklerini belirtti.
Çaluda, iş yeri gıda denetimlerine dikkat çekerek, bu denetimlerin yeterince yapılmadığı kanaatinde olduklarını söyledi.
Çaluda, kapalı mekanlardaki sigara içme yasağına son zamanlarda yaygın bir şekilde uyulmadığını belirterek, denetimlerin yoğunlaştırılması gerektiğini vurguladı.
ROGERS
HP Girne Milletvekili Jale Refik Rogers, sağlıktaki 30 sene önceki sorunların bugün de yaşanmakta olduğunu, sağlık sorunlarını bütünlüklü bir politikayla çözmek gerektiğini belirtti.
Rogers, geçmişte sağlık alanında bakan olarak görev yapanların bugün kürsüden şikayetlerde bulunduklarını ifade etti.
Koruyucu sağlık hizmetleri konusunda sınıfta kalındığını söyleyen Rogers, sağlıklı veri toplayıp analiz edecek, koruyucu sağlık hizmetlerini geliştirecek birimin olmadığının altını çizdi.
Otomasyonla ilgili uzun yıllardır ciddi adım atılmadığını belirten Rogers, günü kurtarma politikalarıyla gelinen yolun ortada olduğunu söyledi.
Rogers, sağlık bütçesinin genel bütçenin yüzde 7’sini oluşturduğunu, bunu verimli kullanabilmek adına otomasyon sistemine geçilmesinin önemli olduğunu ifade etti.
Rogers, Devlet Laboratuvarı konusunun kendisini çok rahatsız ettiğini belirterek, 14 ay geçmesine rağmen neden bazı cihazların alınamadığını sordu.
Halk sağlığının temel öncelik olması gerektiğini söyleyen Rogers, bugüne kadar bunun yapılmadığını düşündüğünü ifade etti.
İNCİRLİ
CTP Lefkoşa Milletvekili Sıla Usar İncirli, beklenen yaşam süresinin kaç olduğunun bilinmediğini, sağlık sistemi kurulacaksa beklenen yaşam süresinin bilinmesi gerektiğini kaydetti.
İncirli, bebek ölüm verileri ile doğum yapan anne ölüm oranlarının dahi bilinmediğini, yaşlıların yalnız ve bakımsız olarak hayatlarına veda ettiklerini söyledi.
İncirli, sağlığın eğitimden sonra ikinci bütçe büyüklüğüne sahip olduğunu ancak, bütçenin OECD bütçeleri ortalamasına göre düşük olduğunu belirtti.
Sıla Usar İncirli, yurt dışı hasta sevklerine 45 milyon TL ayrıldığını, yapılan yanlış politikalarla kamu hastanelerinden hekimlerin istifa ettiğini, kamu hastanelerinde hekimlerin azaldığını bu nedenle sevklerin arttığını söyledi. İncirli, kamu hastanelerinde görev yapmayı özendirecek adımların atılması gerektiğini kaydetti.
İncirli, sağlıkta finansman sorunu yaşanıyorsa sevklerin önünü kesecek önlemlerin alınması gerektiğini ifade etti.
İncirli, ek mesailerin önünün alınması isteniyorsa, eksik olan kadroların tamamlanması gerektiğini, ek mesailerin hemşirelerin talebi olmadığını zorunluluktan kaynaklandığını anlattı.
İncirli, sağlıkta nicelikten daha fazla niteliğin önemli olduğunu belirterek sorunların ne olduğunun bilindiğini, çözmek için sağlam irade gerektiğini sözlerine ekledi.
TOPAL
HP Gazimağusa Milletvekili Hasan Topal, sağlığı Sağlık Bakanı’nın boynuna asıp “gel bunu çöz” denemeyeceğini, sağlığın ülke politikası olması gerektiğini söyledi.
Topal, planlama yapılabilmesi için otomasyon gerektiğini kaydederek, sağlık merkezlerinin verimli kılınarak büyük hastanelerinin yükünü azaltabileceğine dikkat çekti.
Başhekimlere yetki verilmesi halinde sorunların daha çabuk çözebileceğine inandığını söyleyen Topal, başarı için istikrarlı hükümet olması ve bürokratların reformlara inanması, sistemin devamlılığının gerektiğini kaydetti.
TATAR
UBP Lefkoşa Milletvekili Ersin Tatar, halk sağlığının önemine değinerek, bu çağda hâlâ sigara içilmesine anlam veremediğini söyledi.
Hal Yasası’nın hâlâ Meclis’ten geçmemiş olmasına anlam veremediğini söyleyen Tatar, kanser vakalarının arttığını Hal Yasası’nın şart olduğunu belirtti.
Tatar, Genel Sağlık Sigortası’nın finansmanının ciddi bir konu olduğunu, şehir hastanelerinin de ciddi bir para gerektirdiğini kaydetti.
BESİM
Konuşmaları yanıtlayan Sağlık Bakanı Filiz Besim, görev yaptığı bütün örgütlerde sağlığı partiler üstü tuttuğunu, yılardır kurulamayan sağlık siteminin birlik ve beraberlik içerisinde kurulabileceğini söyledi.
Meclis’in verimliliği üzerinde ciddi kuşkuları olduğunu belirten Besim, yasa yapmadan hiçbir sistemin kurulamayacağının altını çizdi.
Güçlü olmayan Sağlık Bakanlığı’nın ciddi bir sistem kuramayacağını söyleyen Besim, Sağlık Bakanlığı’nı reorgenize etmek için kolları sıvadıklarını ifade etti.
“112 Acil Sevis’e hemşire atamaları siyasi olur mu?” diyerek serzenişte bulunan Besim, sağlık üzerinden politika yapmadan gerekeni yapacaklarını ifade etti.
Devlet hastanelerine başhekim ve diğer atamaları Kamu Hizmeti Komisyonu’nun yapacağını belirten Besim, “Biz bu dönemde kamu hastanelerine başhekim ataması yapmayacağız. Kamu Hizmeti Komisyonu’nun görevine soyunmayacağız” dedi.
Besim, yıllar sonra, sağlık sisteminde koruyucu sağlık hizmetlerini bu dönemde kuracaklarını söyledi.
Besim, sağlıkta sistem olduğunu ancak doğru şekilde yönetilemediğini belirtti.
Bakan Besim, birinci derece sağlık merkezlerinin güçlendirilmesi gerektiğini, bu konuda çalışma başlattıklarını ifade etti.
Her sağlık merkezinde basit bir röntgen cihazı olması gerektiğinin altını çizen Besim, bunu sağlamak için çalıştıklarını söyledi.
Dr. Burhan Nalbantoğlu Hastanesi’nin yerine hastane gerektiğini, kendisinin bunu beş yıldır söylediğini kaydeden Besim, Cengiz Topel, Girne Akçiçek ve Gazimağusa hastanelerinin de güçlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
Girne’nin nüfusunun son zamanlarda arttığını ve hastanenin yetersiz kaldığını belirten Sağlık Bakanı Filiz Besim, Girne Akçiçek Hastanesi’ne üç –dört hekimi görevlendirdiklerini ifade etti.
Besim, günlük işlerde boğulmayacaklarını, yerinden yöneterek herkesin kendi işini yapacağını, yıllardır yapılamayan yasaları yapacaklarını, sistemi düzeltmeye çalışacaklarını, yapamazlarsa da görevi bırakıp gideceklerini belirtti.
Besim, sağlıkta otomasyonu en geç iki ay içerisinde kurmayı hedeflediklerini söyledi.
Yasaları sistemin organizasyonu ve yapısal olanlar olarak ikiye ayırdıklarını söyleyen Bakan Besim, yasalar yapılmazsa sağlıklı bir sistem oluşturulamayacağını kaydetti.
Besim, Devlet Laboratuvarı’yla ilgili dava dosyalamaya başladıklarını da açıkladı.
Acil servislerin her zaman sıkıntılı olduğunun doğru olduğunu, bunun birçok nedenleri bulunduğunu söyleyen Besim, acil servislerin işleyişinin düzenlenmesi gerektiğini, bunun için çalışma başlattıklarını kaydetti.
Lefkoşa’da yeni hastanenin olmazsa olmaz olduğunu söyleyen Besim, bu konunun üzerine gideceklerini, Güzelyurt Hastanesi’nin birinci etabının yapıldığını, ikinci etabının projesinin ihalesine çıkacaklarını söyledi.
Besim, geçmişte TAK binası olarak temeli atılan projenin Devlet Laboratuvarı binası inşaatına dönüştürüleceğini ve Devlet Laboratuvarı binasının yapılacağını açıkladı.
Meclis Genel Kurulu, bütçe görüşmelerini bugün saat 11.00’den itibaren sürdürecek.
Meclis’in bugünkü gündeminde Mahkemeler, Ekonomi ve Enerji Bakanlığı, Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı bütçeleri var.
