Ortaoyuncular adlı tiyatro topluluğunun kurucusu, Türk tiyatrosunun önemli isimlerinden Ferhan Şensoy, politik mizah yapmasının yanında ölmeden yaşayan duayen tiyatrocularındandı. Ferhan Şensoy, ödül alan senaryoların yanında çok okunan kitaplar da yazdı.
AA
Türk tiyatrosunun usta isimlerinden olan Ferhan Şensoy, sayısız oyun sergileyen ve birçok sinema filminde rol alan Şensoy’un hayatına dair bazı detaylar..
Usta oyuncu, Çarşamba Belediye Başkanı, tüccar Yusuf Cemil Şensoy ile ilkokul öğretmeni Müjgan Şensoy’un oğlu olarak 26 Şubat 1951’de Samsun’da dünyaya geldi.
Şensoy, 1957’de Samsun’da Gazi Osman Paşa İlkokulu’na başladı. Ortaokulu Galatasaray Lisesinde okumak üzere 1961’de İstanbul’a gelen sanatçı, bir süre sonra okuldan ayrılarak Samsun’a döndü. Başarılı oyuncu 1970’te Çarşamba Lisesinden mezun oldu.
İlk öykü ve şiirleri 1969’da Yeni Ufuklar ve Soyut dergisinde yayınlanan sanatçı, kaleme aldığı skeçler 1970’te Devekuşu Kabare’de sahnelenmeye başladı.
Aynı yıl hem Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Yüksek Mimarlık Bölümüne girdi hem de Galatasaray Oyuncuları isimli amatör topluluğu hayata geçirdi. Topluluk, sanatçının yazdığı, “Je M’en Fous Bilader” adlı Türkçe-Fransızca eserin provalarını, Haldun Taner’in önderliğinde, Devekuşu Kabare Tiyatrosu’nun salonunda gerçekleştirdi.
PROFESYONEL OYUNCULUĞA İLK ADIM
Grup Oyuncuları ile 1971’de Ayfer Feray Tiyatrosunda profesyonel oyunculuğa adım atan sanatçı, ilk profesyonel yönetmenlik deneyimini ise İsmet Küntay’ın yazdığı, Paravana Kabare’nin sergilediği, Güm Güm Güm adlı oyunla yaptı.
Ferhan Şensoy, 1972’de Fransa’nın Strazburg kentinde, Ecole Superieure d’Art Dramatique adlı okulda tiyatro öğrenimine başladı.
FRANSIZCA OYUN YAZDI, ÖDÜL ALDI
Yönetmen Jerome Savary’nin 1973’te asistanlığını yapan Şensoy’un Haneler adlı oyunu aynı yıl, Haldun Taner ve Umur Bugay’ın ek skeçleriyle Devekuşu Kabare Tiyatrosunda ilk kez oynanmaya başladı. Usta oyuncu, Fransızca kaleme aldığı Montreal’de Ce Fou De Gogol eseriyle 1975’te En İyi Yabancı Yazar ödülünü aldı.
Tiyatroya ömrünü adayan sanatçı, 1973’te Nazım Hikmet, Fazıl Hüsnü Dağlarca ve Yunus Emre’nin metinlerine yer verdiği Fransızca kolaj oyun Proche-Orient Lointain (Iraktır Yakın Doğu) eserini yazdı.
Şensoy, Türkiye’ye döndükten sonra 1976’da Ali Poyrazoğlu Tiyatrosunda, yazarlığını da yaptığı “Dur Konuşma Sus Söyleme” adlı oyunda rol aldı, Türk Yazarları Tiyatrosunda oyunculuk ve yönetmenlik görevlerinde bulundu.
KAZANCI YOKUŞU KİTABI
İlk televizyon skeçlerini de 1976’da yazmaya başlayan Ferhan Şensoy, Ali Poyrazoğlu’yla rol aldığı skeçlerin birinde canlandırdığı garson rolüyle ilk kez televizyona çıktı, TRT ve Devekuşu Kabare Tiyatrosu için çeşitli skeçler yazdı. Usta oyuncu, bir süre Nisa Serezli-Tolga Aşkıner Tiyatrosu’nda oyunculuk yaptı.
İlk kitabı Kazancı Yokuşu 1977’de yayınlanan sanatçı, yönetmenliğini Temel Gürsu’nun üstlendiği Kızını Dövmeyen Dizini Döver ile ilk kez bir filmde yer aldı. Ferhan Şensoy, 1978’de oyuncu Mete İnselel ile Anyamanya Kumpanya Tiyatrosu’nu kurdu. Kendi eseri “İdi Amin Avantadan Lavanta” oyununda uzun yıllar rol aldı ve yönetmenlik yaptı.
Sanatçının 1978’de yazdığı Bizim Sınıf adlı televizyon dizisi ikinci bölümden sonra öğretmenlerin manevi şahsiyatını tezyif ettiği gerekçesiyle TRT’de yasaklandı ve oyuncu olarak katıldığı diğer televizyon dizileri de yayından kaldırıldı.
Şensoy, 1979’da kaleme aldığı Sizin Dershane dizisinde rol aldı. Tiyatro çalışmalarına ara vermeden devam eden sanatçı, Ayfer Feray Tiyatrosu’nda kendi yazıp yönettiği ve müziklerini yaptığı Hayrola Karyola oyununda rol aldı.
USTA İSİMLERLE AYNI SAHNEYİ PAYLAŞTI
Yazdığı Dedikodu Şov isimli kabare gösterisini Adile Naşit, Perran Kutman, Pakize Suda, Sevda Karaca ve İstanbul Gelişim Orkestrası ile sahneleyen Şensoy, Arda Uskan’ın yazıp, Fuat Güner’in müziklerini yaptığı Kukla ve Kuklacı Kabare gösterisinde oynadı. Usta tiyatrocu, 14 Mart 1980’de Harbiye’de, Yapı Endüstri Merkezi Salonu’nda ilk kez perdelerini açan ve 50’yi aşkın oyunun oynandığı Ortaoyuncular’ın bünyesinde, Nöbetçi Oyuncular adlı bir gençlik grubu kurarak, yeni tiyatro sanatçılarının yetiştirilmesine katkıda bulundu.
BİR KLASİK: FERHANGİ ŞEYLER
Ferhangi Şeyler” adlı tek kişilik oyununu 7 Mart 1987’den itibaren aralıksız oynayan Şensoy, yazıp yönettiği Varsayalım İsmail adlı televizyon dizisindeki performansıyla da Doruktakiler Ödülü’nün sahibi oldu.
Sanatçı, kendisine Ulvi Uraz Ödülü ve Sanat Kurumu Ödülü’nü getiren İstanbul’u Satıyorum oyununu 1988’de yeniden yazıp, müziklerini yaptı. Münir Özkul ve Erol Günaydın’ın katılımıyla Ortaoyuncularda oynanan eserin yönetmenliğini de Şensoy üstlendi.
Ferhan Şensoy, 1991’de BBC’ye verdiği bir röportajında, geleneksel tiyatro motiflerinden ve ortaoyunundan yararlandığını ifade ederek, şunları söylemişti;
“Benimki meddahlık ama bir çağdaş meddahlık çizgisi yakalamaya çalışıyorum. Ortaoyunundan yararlandığım kadar, uyumsuz tiyatrodan da yararlanmaya çalışıyorum. Ben Fransa’da eğitim gördüm. O ekolün etkisini taşımaktayım. Böyle bir senteze ulaşmaya çalışıyorum. Bir şey bulmuş değiliz, araştırıyorum.”
ÇOK SAYIDA ÖDÜLÜN SAHİBİ OLDU
Avni Dilligil, İsmail Dümbüllü ve Nasrettin Hoca Mizah Ödülü’nün yanı sıra Kültür ve Turizm Bakanlığı Jüri Özel Ödülü, Afife Jale ve Muhsin Ertuğrul Ödülü gibi çok sayıda prestijli ödülün sahibi usta sanatçı, Kel Hasan Efendi’den bugüne gelen Ortaoyuncuları Kavuğu’nu Münir Özkul’dan devraldı ve Rasim Öztekin’e devretti.
Ferhan Şensoy kavuğun kendisine geçmesini, “Heyecan verici. Böyle bir kavuğun Kel Hasan Efendi’den Dümbüllü İsmail’e sonra Münir Özkul’dan bana gelmesi hem büyük bir sevinç hem de büyük bir sorumluluk” ifadeleriyle dile getirmişti.
Sanatçının 1990’da Pierre-Henri Cami’nin yaşamı ve yapıtlarından yola çıkarak yazıp yönettiği Yorgun Matador, kendisine Doruktakiler ve Altan Erbulak Ödülleri’ni kazandırdı. Şensoy, 1994’te kiraladığı bir gemiyi yüzen tiyatroya dönüştürdü. İçinden Dalga Geçen Tiyatro adını verdiği geminin tiyatro salonunda, yazıp, müziklerini yaptığı Seyircili Seyir Defteri adlı oyunu sahneledi. Aynı geminin 2. katında gece 24.00’ten sonra, Kırkambar-Gece Tiyatrosu kabare gösterisini de sergileyen sanatçı, bu tiyatro projesiyle İsmail Dümbüllü Ödülü’nü aldı.
EN İYİ SENARYAO ÖDÜLÜ: PARDON
Eşeğin Fikri, Hacı Komünist ve Elveda SSK adlı üç kitabını 2005’te yayınlayan Şensoy, Deneme Sahnesi 35. Yıl Ödülleri’nde En İyi Erkek Oyuncu Ödülünün yanı sıra Nasrettin Hoca Altın Eşek Gülmece Ödülü’nün sahibi oldu.
Elli kadar tiyatro oyununda, 10’dan fazla televizyon dizisinde rol alan sanatçı, 2006’da Pardon filmiyle en iyi senaryo ödülünü kazandı.
Ferhan Şensoy, 38 Ağustos 2021’de hayatını kaybetti.
Haber Kaynağı: Anadolu Ajansı (AA)
Kaynak : ensonhaber
