Hayatını “Diriliş Nesli” dediği, yeni bir gençliğin yetişmesine adadı…
Tam adı Ahmet Sezai Karakoç olan mütefekkir şair, 22 Ocak 1933’te, Birinci Dünya Savaşı’nda Kafkas cephesinde çarpışırken Ruslara esir düşen tüccar Yasin Bey ile Emine Hanım’ın oğlu olarak Diyarbakır Ergani’de dünyaya geldi.
Çocukluğunu Ergani, Maden ve Piran’da (Dicle) geçiren Karakoç, ilkokulu 1944’te Ergani’de tamamladı. Parasız yatılı kaydolduğu Maraş Ortaokulu’nu 1947’de bitiren şair, 1950’de Gaziantep Lisesi’nden mezun oldu.
“BÜYÜK DOĞU” DERGİSİNİN TUTKULU BİR OKUYUCUSU
Sezai Karakoç, ilkokulda Battal Gazi kitaplarını, Ahmediye ve Muhammediyeleri okuyup, dinledi, ortaokulda ise Namık Kemal, Ziya Paşa, Tevfik Fikret ve Ziya Gökalp’in eserlerini okudu.
20. yüzyıl İslamcılık düşüncesi içinde yazdığı kitaplar, şiirler ve kurduğu parti, düşünce ve hareketi ile ayrı bir yere sahip olan Karakoç, okumaya büyük bir sevgi besledi ve lise yıllarında Batı klasiklerine başladı.
Mütefekkir Karakoç, Necip Fazıl Kısakürek’in çıkardığı “Büyük Doğu” dergisinin tutkulu bir okuyucusu oldu.
NECİP FAZIL’IN YANINDAN HİÇ AYRILMADI
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinin (SBF) sınav sonuçlarını beklerken, Necip Fazıl ile tanışmak üzere yanına giden Karakoç, Kısakürek ile tanıştıktan sonra bir daha hiç ayrılmadı.
Karakoç, 1950’li yıllarda Büyük Doğu’nun sanat edebiyat sayfalarını yönetti, 1955’te ise üniversitenin maliye bölümünden mezun oldu.
Maliye Bakanlığında Hazine Genel Müdürlüğü Dış Tediyeler Muvazenesi bölümünde 1955’te çalışmaya başlayan edebiyatçı, girdiği sınavı kazanarak 11 Ocak 1956’da maliye müfettiş yardımcısı oldu. Karakoç, 1959’da gelirler kontrolörü olarak İstanbul’a atandı, görevi gereği yurdun birçok yerini görme imkanı buldu.
Usta edebiyatçı, askerlik vazifesini ise 1960-1961’de Ankara ve Ağrı’da yaptı.
İLK YAZILARI BÜYÜK DOĞU’DA YAYINLANDI
İlk yazılarını 1950’li yıllarda Büyük Doğu’da yayımlayan Karakoç, 1963’ten itibaren Yeni İstanbul gazetesinde “Karakoç” imzasıyla günlük yazılar kaleme aldı.
Diriliş dergisinden önce ve derginin yayına ara verdiği dönemlerde A Dergisi, Akpınar, Büyük Doğu, Düşünen Adam, Hilal, Hisar, İslam Düşüncesi, Mülkiye, Papirüs, Pazar Postası, Soyut, Şiir Sanatı, Türk Dili, Türk Yurdu gibi dergilerde deneme ve şiirleri yayımlandı.
İlk şiir kitabı Körfez 1959’da yayımlanan Karakoç, 1960 baharında bir “siyaset, düşünce ve edebiyat dergisi” olarak nitelediği Diriliş’i çıkarmaya başladı.
27 Mayıs ihtilalinin arefesinde çıkan dergi, Nisan ve Mayıs aylarında iki sayı çıkmış ve ihtilal yüzünden yayına devam edemedi.
16 Aralık 1963’ten itibaren Yeni İstanbul gazetesinde “Farklar” sütununda bir süre günlük yazılar yazan Karakoç, Mart 1966’da Diriliş’i yeniden çıkarmaya başlamışsa da Mart 1967’de kapatmak durumunda kaldı. Bu arada İslâmın Dirilişi ve İslâm Toplumunun Ekonomik Strüktürü adlı kitapları ile İslâm, Farklar, Diriliş Çevresinde isimli üç eseri ise ilk olarak Yazılar adı altında tek kitap halinde basıldı.
Temmuz 1967’de yeniden yayın hayatına dönen Büyük Doğu’da yazmaya başladı, bu dönemdeki yazılarının kitaplaşmasıyla da Kıyamet Aşısı adlı kitabı ortaya çıkmış oldu.
“SÜRGÜN ÜLKEDEN BAŞKENTLER BAŞKENTİNE”
4 Aralık 1967’den itibaren Babıali’de Sabah gazetesinde on ay süreyle “Sütun” başlığı altında yazılar yazdı; Mağara ve Işık, Gül Muştusu kitapları da aynı dönemde basıldı.
Yazar Karakoç, aralarında Yeni İstiklal, Babıalide Sabah ve Milli Gazete’nin de bulunduğu gazetelerde günlük yazılar yazmaya devam etti ve 1975’ten itibaren kendi çıkardığı “Diriliş” dergisi dışında hiçbir yerde yazmadı.
Türk edebiyatının en sevilen şiirlerinden biri haline gelen “Mona Rosa” şiiriyle okuyucunun kalbinde taht kuran Karakoç, “Sürgün Ülkeden Başkentler Başkentine” şiirini ise çok sevdiği İstanbul’a yazdı.
DİRİLİŞ PARTİSİ’Nİ KURDU
Şiir ve yazılarında, dergilerinde, kitaplarında ortaya koyduğu dünyayı gerçekleştirmek üzere 1990’da Diriliş Partisi’ni kurdu.
Karakoç, 7 yıl partinin genel başkanlığı görevini yürüttü. Diriliş Partisi, 19 Mart 1997’de kapatıldı.
MÜSLÜMANLARIN UYANIŞI İÇİN ÇABALADI
Dünya savaşlarından yenik çıkan İslam dünyasının yeniden dirilişini amaç edinen ve yazı hayatı boyunca “diriliş” kavramı çevresinde zinde bir bilinç uyandırmaya çalışan mütefekkir Karakoç, eserleriyle dünya Müslümanlarının uyanışını sağlamayı amaçladı.
Düşünce dünyasını sistematize eden diriliş kavramını ilk kez 1954’te kullanan Karakoç’un Tunus ve Cezayir’deki bağımsızlık savaşlarını konu alan “Bir Milletin Basübadelmevti” yazısının yer aldığı ilk dergi girişimi Yeni Ay, savcılığın izin vermemesi sebebiyle dağıtıma çıkmadan toplatıldı.
Sezai Karakoç, ikinci dergi girişimini ise üniversite son sınıftayken iki sayı çıkan “Şiir Sanatı” dergisiyle yaptı. Garip akımının yalınlaştırdığı şiir ortamına bir lirizm aşısı yapan dergide Karakoç’un yanı sıra Cemal Süreya, Gülten Akın, Orhan Duru, Muzaffer Erdost, Rami Ayas, Seyfettin Başçıllar, Erdal Öz, Nuri Pakdil, Güner Başar, Nahit Güçlü, Baha Galip Tunalıgil, Abdullah Rıza Ergüven ve Şahinkaya Dil’in şiirleri yer aldı.
DİRİLİŞ İLE BİR NESLİN FİKİR DÜNYASINI YOĞURDU
Yayımlandığı yıllarda içerdiği yazılar nedeniyle defalarca kapatılan ve toplatılan Diriliş dergisi, bir edebiyat ve sanat dergisi olmasının yanı sıra, İslam düşüncesi ve siyasetinin şekillendiği bir yayın organı da oldu.
Karakoç, 1960’ta Diriliş Dergisi’nin ilk sayısını çıkardı. Gazete formatında da yayımlanan Diriliş Dergisi’nin yayımını aralıklı olarak 1992 yılına kadar sürdürdü. Dergide İslam klasiklerinden, çağdaş İslam düşünür ve edebiyatçıların eserlerinden çevirilere yer verildi. Bunun yanı sıra Batı klasiklerinden ve çağdaş Batı edebiyatı ve düşüncesinden birçok metnin tercümesi yayımlandı.
Dergide, bir taraftan Seyyid Kutub, Malik bin Nebi, Muhammed Hamidullah, Malcolm X, Muhammed İkbal, Seyyid Hüseyin Nasr Türk okuyucuyla tanıştırılıp, çağdaş Afrika edebiyatı tercüme edilirken, bir taraftan da başta Mesnevi olmak üzere Kuşeyri, İbni Hazm, Niyazi Mısri, Muhyiddin Arabi, Firdevsi, Aziz Mahmut Hüdayi’nin eserleri tercüme edildi.
Doğu kadar Batı düşüncesi ve edebiyatına da açık olan Diriliş’te, Kierkegaard, Heidegger, Rene Guenon, Erich Fromm, Goethe, Rimbaud, Rilke, Ezra Pound, Virginia Wolf ve Faulkner’in de aralarında bulunduğu çok sayıda edebiyatçının yazı ve şiirleri okuyucuya sunuldu.
2021’DE DÜNYA SÜRGÜNÜNÜ TAMAMLADI
Sezai Karakoç, yazın hayatı boyunca kendi adının yanı sıra Mehmet Leventoğlu, Zülküf Canyüce, Sait Yeni, M. Cemil, Mehmet Yasin, M. Yasin, Mehmet Yasinoğlu, Zafer Karip, M.B.Y., S.K., S.Y., M.L., M.Y., M.S. Karakoç, Mehmet C. Güneş müstearlarını kullandı.
Usta edebiyatçı, 1968’de “MTTB Milli Hizmet Armağanı”, 1970’te sürgündeki Macar yazarlarının takdir ve şükranlarının nişanesi olarak “Gümüş Hürriyet Madalyası”, 1982’de “Türkiye Yazarlar Birliği Hikaye Ödülü”, 1988’de “Üstün Hizmet Ödülü”, 1991’de ise 22. Dünya Şairleri Kongresinde “World Academy of Art and Culture Ödülü”ne layık görüldü.
Diyarbakır’da bir bulvara adı verilen Karakoç, 16 Kasım 2021’de İstanbul’daki evinde, kendi ifadesiyle “dünya sürgünü”nü tamamladı. Karakoç’un cenazesi “Şehzadebaşı’nda Gün Doğmadan” şiirinde “Yerleşecek yer aramamak, caminin avlusunda, soğuk bir taşa oturmak, gün doğmadan Şehzadebaşı’nda” mısrasıyla yer verdiği Şehzadebaşı Camii Haziresi’ne defnedildi.
ESTETİK AŞAMASI VE HAKİKAT AŞAMASI
Sezai Karakoç şiirinde “estetik aşama” ve “hakikat aşaması”, birbirini olumlayan ve besleyen iki akıntı olarak yan yana devam etti. Bu iki katmanın temel karakteristiği, algının daima bir metafizik boyuta gönderme yapması.
Şiirdeki poetik ben, daha ilk ürünlerinde “Ben öteliyim” vurgusunu öne çıkarıyor. Karakoç’un sıklıkla dile getirdiği bu yaklaşım, “Yağmur Duası”nda, “Bana ne geldiyse geldi yukarıdan” dizesinde benzer şekilde vurgulanıyor.
Nitekim ilerleyen “sağnak“ sürecinde de şairin sesinin “öte”ye ait bir tonu korumaya dikkat ettiğini söylemek mümkündür. Bu hassasiyet en veciz ifadesini “Kalbimde Allah’ın elleri durur” dizesinde buluyor.
SAYGI VE RAHMETLE
Biz de büyük şair Sezai Karakoç’u sevdiğimiz dizeleriyle, saygı ve rahmetle anıyoruz…
“Sevgili
En sevgili
Ey sevgili
Uzatma dünya sürgünümü benim”
Kaynak : ensonhaber
