Doğançay, ressam ve harita subayı Adil Doğançay ile Hediye Hanım’ın çocuğu olarak 11 Eylül 1929’da İstanbul’da doğdu. Ünlü ressam 12 yıl önce hayatını kaybetti.
Babası ile birlikte küçük yaşlardan itibaren doğada gezen Doğançay, sanat alanındaki ilk eğitimini de babasının yanı sıra tanınmış ressam Arif Kaptan’dan aldı. Doğançay, lise yıllarını Ankara’da geçirdi ve Gençlerbirliği takımında futbol oynadı.
Doğançay, 1950’de Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun olduktan hemen sonra gittiği Fransa’da, 1955 yılına kadar Academie de la Grande Chaumiere’de sanat kurslarına katıldı.
YURT DIŞINDA DOKTORA TEZİ HAZIRLADI
Harçlığı yetmediği için 1952’de İngiliz filmi “Innocents in Paris”te Ronald Shiner’ın dublörlüğünü yapan unutulmaz sanatçı, para kazanmak için çeşitli işler yaptı.
Tezi için araştırma yapmak üzere Danimarka’ya giden Doğançay, 1953’te Paris Üniversitesi Ekonomi Bölümünde “Le Role de la Cooperation et les Progres de I’Agriculture Danoise” (Kooperatiflerin Rolü ve Danimarka Tarımının Gelişimi) başlıklı doktora tezini hazırladı.
Paris’te Van Gogh, Cezanne ve Monet’in resimlerini inceleyen Doğançay, izlenimci ekolün etkisinde kalarak resimler çizdi.
Bir süre Normandiya’daki Honfleur kasabasında yaşayan ve bir yandan Fransızca öğrenen Burhan Doğançay, yerel takımda futbol da oynadı. Doğançay’ın bu dönem suluboya ile yaptığı resimleri de Bayan Boutiron’un balıkçı dükkanında sergilendi.
İsveç, Almanya, İsviçre ve İtalya’ya seyahat eden Doğançay, doktorasını bitirip Ankara’ya döndükten sonra, 1956’da Sanat Sevenler Kulübü’nde ilk kişisel sergisini açtı.
Bir süre Türkiye’de Turizm Genel Müdürlüğü görevini üstlenen usta sanatçı, 1960’lı yılların başından beri hayranlık duyduğu şehir duvarlarını eserlerinin konusu olarak seçerek, aynı yıllarda “Duvarlar” serisine başladı.
“ÇAMURLA OLUŞMUŞ İZLER”
Kendi deyimiyle bir gün New York’taki 86. Sokak’ta yürürken gözüne takılan bir şey ile bu tutkunun başladığını ifade eden sanatçı, yaptığı bir açıklamada, şu bilgileri vermişti:
“Şu ana kadar gördüğüm en güzel soyut tabloydu. Bir posterin artıkları ile yüzeyinden gelen ve duvarda oluşan parça gölgelerinin desenleri vardı. Daha ziyade portakal renginde, biraz da mavi ve yeşil ve de kahve rengindeydi. Ayrıca üzerinde, yağmur ve çamurla oluşmuş izler vardı.”
MAVİ SENFONİ VE SATIŞI
Ressam Doğançay’ın en ünlü tablosu olan “Mavi Senfoni”, 2009’da Murat Ülker tarafından, 2,2 milyon liraya satın alındı. Tablo bu satışla birlikte, 2005-2010’da satılan en pahalı Türk tablosu olma unvanına sahip oldu.
Ressam Burhan Doğançay’ın ”Ribbon Mania” isimli eseri, 2012’de Metropolitan Museum of Art tarafından daimi koleksiyonlarına alındı.
Ardında unutulmaz onlarca sanat eseri bırakan usta sanatçı, İstanbul’da tedavi gördüğü Amerikan Hastanesi’nde 16 Ocak 2013’te 84 yaşındayken hayatını kaybetti.
Burhan Doğançay’ın cenazesi, Teşvikiye Camisi’nde kılınan namazın ardından, vasiyeti üzerine Bodrum Turgutreis’teki Karabağ Mezarlığı’na defnedildi.
KENDİ MÜZESİNİ KURDU
Kent duvarları resim sanatında tekrarlanan bir tema olmasına rağmen, Doğançay’ın yorumuyla çeşitli üsluplara dönüştü. Duvarları, Doğançay’ın özgün yorumları ile resimlere, grafik sanatlara, duvar halılarına, heykellere ve fotoğraflara aktardı.
Kimi eserlerinde etkiyi pekiştirmek için kolaj ve fümaj tekniğini bir arada kullanan sanatçı, ayrıca kağıtlar, afişler, ipler, eski kırık tabelalar, kapı tokmakları, teller, kilitler, boyanmış tahtalar gibi malzemelere de eserlerinde yer verdi.
Çalışmalarında her zaman yaşamdan beslenen Doğançay, 20. yüzyıla egemen olan siyasal, toplumsal, felsefi olaylara ve sanatsal akımlara göndermelerde bulundu. Sanatçı, 2004 yılında kendi çabalarıyla Doğançay Müzesi’ni kurdu. Böylece müze Türkiye’nin ilk kişisel çağdaş sanat müzesi olma özelliğine sahip oldu.
Ergül Tosun
Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
Kaynak : ensonhaber
