KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ile Kıbrıs Rum Yönetimi Başkanı Nikos Hristodulidis, BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi ve Kıbrıs’taki Birleşmiş Milletler Barış Gücü (UNFICYP) Misyon Şefi Colin Stewart ev sahipliğinde önceki gün bir araya geldi.
Görüşme devam ederken KKTC Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi tarafından liderlerin buluşmasıyla ilgili fotoğraf servisi yapıldı.
Bir Çin atasözü vardır: Bir fotoğraf, bin sözcüğe bedeldir.
Fotoğraflar, görüşme başlamadan önceydi. Ancak çok net olarak görülen, Tatar ve Hristodulidis’in birbirlerine ilk kez bu kadar samimi olduğuydu.
Daha sonra, görüşmeyle ilgili derlediğim bilgiler, bu ön gözlemimin toplantı boyunca devam ettiği yönünde oldu.
***
Bir buçuk saatlik görüşmenin başlangıcı, görüşmenin geriye kalan kısmı kadar hatta bakış açısına göre daha önemliydi.
İş birliği ya da güven artırıcı önlemler için çaba ve arayış devam ederken 1 Nisan EOKA’nın kuruluş yıl dönümünde sergilenen tavırlar, konuşmalar ve açıklamalar Kuzey’de, Kıbrıs Türk Toplumunda rahatsızlık yaratmıştı.
Ersin Tatar, görüşmenin başlangıcında bu kon uda duyulan rahatsızlığı net bir şekilde ortaya koyunca Hristodulidis, kendisinin, “Kıbrıs Yunandır” içerikli bir açıklama yapmadığını söyleyip, bir anlamda “Beni bağlamaz” demek istedi.
Tatar, o noktada durmayıp, törenlerin devlet erkanı önünde yapıldığını, Rum Bakanların da “Kıbrıs Yunandır” ifadesini konuşma ya da açıklamalarında kullandıklarını söyledi. Bu arada Kıbrıs Türk tarafında, İngiliz sömürge dönemi öncesinde 300 yılı aşkın Osmanlı egemenliğine rağmen, “Kıbrıs Türktür” içerikli, bir seslendirme olmadığını da hatırlattı.
***
Çarşamba günü en somut uzlaşı Gençlik Teknik Komitesi kurulmasının kararlaştırılmasıydı. 24 kişilik komitede 12 Kıbrıslı Türk ve 12 Kıbrıslı Rum olacak. Taraflar komite üyelerini belirlerken sayısal olarak cinsiyet eşitliğine dikkat edecek.
***
Mayınsız Kıbrıs da görüşme masasının gündemindeydi. Devam eden çalışmalar desteklendi. Dört bilinen mayınlı arazinin hızla temizlenmesi konusunda tarafların uzlaşısı zor olmadı.
***
Yeni geçiş kapıları açılmasında ilerleme olmadı.
Cenevre’de dört yeni kapı açılmasıyla ilgili adeta bir tavsiye kararı açıklanırken, Tatar ve Hristodulidis, ikilisinde dün, Cenevre’deki niyetin devamı bir gelişme olmadı.
Hristodulidis’in Kiracıköy ve Erenköy’de kapı olmayan, Rumlar için geçiş koridorlarında ısrarı, kapı açılımını engelledi. Hristodulidis, Erenköy’de 1963’ten günümüzü askeri bölge sınırları içinde olan sahilden bir yol kullanımı istiyor.
***
Ara bölgedeki Güneş Enerji Santrali, belki de en kolay uzlaşı sağlanacak konu.
Peki neden uzlaşı olmuyor?
Hristodulidis, güneş enerji santraliyle ilgili sözleşmenin Rum yönetimiyle yapılmasını ve üretilen enerjinin paylaşımının, “Ben sana veririm” anlayışıyla olması ısrarını koruyor. Tatar, ortak projede birlikte taraf olunmasını istiyor.
Bir grup arkadaşla bu konuyu konuşurken, Hristodulidis’in bu isteğini kabul etmek, Kıbrıs Cumhuriyeti’ndeki Rum işgaline prim vermek olur noktasında buluştuk.
***
Görüşmeler devam edecek ve liderler, temmuzdaki ikinci beşli görüşmeye kadar “ev ödevlerini” yavaş yavaş da olsa tamamlayacak. Temmuz görüşmesine ev ödevlerini yapmış olarak gidecekler.
