Her fırsatta yazarım ve de söylerim.
Hayat pahalılığı ödeneği maaşlara, ücretlere zam değildir.
Kaybolan eşeği bularak sevinmek, bireyin kendi kendini kandırmasına denktir.
Hayat pahalılığı ödeneğiyle, dar ve sabit gelirlerde satın alma gücünün geri yerine getirilmesi hedeflenir.
KKTC’deki mevcut uygulamayla bu olası mı?
Olası olmadığı gün gibi ortada.
Ekim ayı hayat pahalılığı oranı %1.09 olarak açıklandı. Hiç kuşkum yok, buna en başta açıklayanlar inanmaz.
Hem hayat pahalılığını önleyemeyeceksiniz hem de hayat pahalılığına veri teşkil eden hayat pahalılığını, düşük açıklayacaksınız, OLMAZ!!!
***
Hür-İş Federasyonu Genel Başkan Vekili Ali Yeltekin’in hayat pahalılığı ile ilgili açıklamasını okuyup, şunların altını çizdim:
“Ülkemizde ekonominin ne kadar kötü yönetildiği ortada olmakla birlikte; 10 yıl geriden gelen endeks uygulaması sonucunda İstatistik Kurumu’nun Ekim 2025 hayat pahalılığı oranı %1.09 olarak açıklamıştır.
Ekim 2025 ayı içerisinde akaryakıta ve tüp gaza %10 zam yapıldığı; sebze fiyatlarının tavan yaptığı, dana etinin kuzu etini geçtiği görülmektedir. Normal perakende satışlarda nedensiz fiyat artışlarını görmezden gelen 3’lü koalisyon hükümeti, Ekim 2025 ayının %1.09 hayat pahalılığını refah olarak kullanması yanında aslında ekonominin pembe gözlüklerle yönetildiği, satın almada aşırı yükselen fiyatlarla başta sosyal sigorta emeklileri, asgari ücretli ve sosyal yardım alanların yaşam kalitelerinin düştüğü görülmektedir.
En kolay ulaşılabilir ekonomi olan Güney Kıbrıs’ın KDV oranını kaldırması, rekabet şartlarının ekonomik faktörlerin normal artışını sağlarken; vatandaşlarımızın neden bu yoğunlukla Güney’e akın ettikleri halen sorgulanmamaktadır.”
***
Bir ülkede hayat pahalılığı olumsuz etkileri ödeneklerle telafi edilmeye çalışılıyorsa, orada ekonomi değil, yangın söndürmeye çalışma siyaseti vardır.
Alev büyürken, üflemekten medet umuluyor. Altı ayda bir maaşlara yapılan “hayat pahalılığı ödeneği”, aslında başarısız ekonomi politikalarının sessiz itirafıdır. Ali Cengiz oyunlarıyla hayat pahalılığını düşük gösterip, üstelik bunu ekonomide istikrar olarak sunmaya yönelmek, en mütevazi tanımlamayla aldatmacadır, dalga geçmektir.
***
Hayat pahalılığı ödeneğiyle ilgili “vatandaşı ezdirmiyoruz” söylemleri, gerçeğe peçe takmaktır. Dar ve sabit gelirlilerin, yaşam motivasyonu, sadece maaşla ölçülmez; satın alma gücüyle, umutla, sofradaki tabaklardaki porsiyonun azalıp azalmaması, hatta annenin, çocuklarına “Doymak için ekmek de yiyin, su da için” uyarısıyla ölçülür.
Halk, cebine giren paranın miktarına değil, o paranın alım gücüne bakar. Paranın satın alma gücü azalıyorsa, boş verin TL’yi, EURO olarak da ne kadar olduğu önemli değildir.
***
Siyaset, günü kurtarma değil, geleceği planlama sanatıdır. Bunun en başta ekonomide olması gerekir. Bizde mevcut sistem tedavi edici değil, pansumanla vaziyeti idare etmektir.
Mesele maaşlara, altı ayda bir, birkaç bin TL eklemek değil; marketteki etiketleri, en azından dört aylık sürelerle sabitlemek, üretimi güçlendirmek ve adil bir gelir dağılımı sağlamaktır.
Konunun uzmanları net bir şekilde vurgular. HAYAT PAHALILIĞI İLE MÜCADELE MARKET FİYATLARINDAN BAŞLAR. Markette başarılı olunursa, hayat pahalılığının sırtı, mindere değdirilebilir.
***
Bir kez daha yineleyim… Gerçek refah, enflasyona karşı mücadele, maaşlara yapılan düzenlemelerle değil, fiyatların istikrarıyla kazanılır.
Bir ülke, vatandaşını sürekli destek ödenekleriyle ayakta tutmaya çalışırsa, orada ekonomi değil, sabır gücünü yönetilir.
Hayat pahalılığını önlemek, sadece bir ekonomik görev değil; ahlaki bir sorumluluktur. Yüksek enflasyon ve satın alma gücünde tekleme, ek gelir için ahlaki değerlerin tehdit altına girmesine de neden olur.
Ve unutmayalım, bir ülkenin refahla bağlantılı gücü, emekçilerin, ne kadar para aldığıyla değil, o parayla ne kadar huzurlu yaşayabildiğiyle ölçülür.
