Azerbaycan ile Türkiye arasındaki köklü tarihsel, siyasi ve kültürel bağlar, diaspora politikalarında da ortak ve koordineli hareket edilmesini kaçınılmaz kılıyor. Son yıllarda hayata geçirilen ortak projeler, stratejik iş birlikleri ve özellikle Şuşa Beyannamesi’nde yer alan hükümler, Türk dünyasının diaspora gücünü birleştirmeye yönelik yeni bir dönemin kapısını aralıyor.
İmzalanan mutabakat zaptları ve sürdürülen ortak çalışmalar, yalnızca kurumsal iş birliğini değil, aynı zamanda iki ülkenin diaspora kurumlarına yeni ve daha kapsamlı sorumluluklar yüklüyor. Bu çerçevede, Azerbaycan Diaspora ile İş Üzere Devlet Komitesi ile Türkiye’nin Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) arasında gerçekleştirilen temaslar, diaspora politikalarında eşgüdümün derinleştirilmesi açısından önemli bir aşama olarak değerlendiriliyor.
Söz konusu görüşmelerin yalnızca tecrübe paylaşımıyla sınırlı olmadığı, dünya kamuoyunda Azerbaycan ve Türkiye’nin ortak tezlerini daha güçlü ve koordineli biçimde savunacak uzun vadeli bir sürecin başlangıcı olduğu vurgulanıyor.
“Türkiye bizim için diaspora değil, vatandır”
Merkezi Azerbaycan’da bulunan Türk Aksakalları Kamu Birliği (TAİB) Başkan Yardımcısı ve diaspora üzerine araştırmacı-uzman Elnur Eltürk, Azerbaycan–Türkiye ilişkilerinin geldiği noktada diaspora faaliyetlerinin artık ayrı bir başlık altında değerlendirilmemesi gerektiğini belirtti.
Eltürk, “Bir millet, iki devlet” anlayışının yalnızca sembolik bir ifade olmadığını vurgulayarak şunları söyledi:
“Bu anlayışın temelinde kan bağı, ortak tarih, stratejik-siyasi ve kültürel ilişkilerin en üst düzeyde olması yatıyor. Unutmamamız gereken bir gerçek var: Kardeş Türkiye bizim için vatandır. Vatan olan yerde klasik anlamda diaspora faaliyeti olmaz. Ancak Türkiye’de yaşayan yüz binlerce Azerbaycan Türkünün örgütlenmesi ve iki ülke ilişkilerine katkı sunacak girişimlerin desteklenmesi büyük önem taşıyor. Sevindirici olan, bu yönde somut ve ciddi adımların atılıyor olmasıdır.”
Anti-propagandaya karşı ortak duruş vurgusu
Eltürk, zaman zaman Türkiye’de Azerbaycan karşıtı propaganda faaliyetlerinin görülebildiğine de dikkat çekerek, bu tür girişimlerin iki ülke arasındaki güven ortamını hedef aldığını ifade etti:
“Bazı çevrelerin sosyal medyada ve kimi yayın organlarında asılsız bilgiler yayarak ilişkileri germeye çalıştığını gözlemliyoruz. Amaç, onlarca yılda inşa edilen güveni zedelemektir. Bunun önüne ancak ortak ve koordineli bir duruşla geçebiliriz.”
Ortak diaspora, ortak güç
Yurt dışında Azerbaycan–Türkiye ortak diaspora faaliyetlerinin güçlendirilmesinin stratejik bir zorunluluk olduğuna işaret eden Eltürk, bu iş birliğinin lobi faaliyetlerinden kamu diplomasisine kadar geniş bir etki alanı oluşturacağını belirtti:
“Yurt dışında milyonlarca Türk yaşıyor. Bu, doğru yönetildiğinde son derece güçlü bir potansiyel demektir. Ortak diaspora faaliyeti, lobi çalışmalarının etkisini artırır ve ülkelerimize yönelik kara propagandaya karşı etkili bir savunma hattı oluşturur. Bunun için gerekli zemin mevcut; önemli olan bu imkânların doğru ve sürdürülebilir biçimde değerlendirilmesidir. Bu süreç aynı zamanda Azerbaycan ve Türkiye’nin uluslararası alandaki dost çevresini de genişletebilir.”
Stratejik güç birliği
Uzmanlar, Azerbaycan ve Türkiye’nin diaspora alanında ortak hareket etmesini, yalnızca kültürel dayanışma değil, iki devletin küresel etkisini artıracak stratejik bir güç birliği olarak değerlendiriyor. Ortak diaspora politikalarının, Türk dünyasının uluslararası alandaki görünürlüğünü ve savunma kapasitesini artıracağı görüşü öne çıkıyor.
